Dit alles behandelen we in deel 10.
De Franse Revolutie - Index -
http://dirkdrubbel.blogspot.com/2011/12/la-revolution-francaise-index.html
De Girondins
- De Girondins beschouwden de Revolutie als een internationale beweging, als een universele revolutie die komaf maakte met de koningshuizen, de adel en de clerus.
Om het internationaal karakter van de Revolutie te beklemtonen werden buitenlandse vluchtelingen toegelaten in clubs, in de Assemblées en de administraties.
 |
| Anacharsis Cloots |
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Baptiste_Cloots
http://en.wikipedia.org/wiki/Thomas_Paine
- Het ging zover dat een decreet werd gestemd dat een toelage werd verleend aan gedeserteerde soldaten en dat er gezanten werden uitgestuurd naar de verschillende landen om de armen en ontevredenen te mobiliseren voor de revolutionaire gedachte.
Situatie in de bezette gebieden
 |
| Zuidelijk Nederlanden |
Lebrun-Tondu, minister van buitenlandse zaken, rekent voor dat de annexatie neerkomt op een bevolkingsgroei met 3 miljoen mensen, een bijkomend leger van 40.000 man en inkomsten geraamd op 400 miljoen £.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre_Henri_H%C3%A9l%C3%A8ne_Tondu
- Op 31 december 1792 ontwikkelt Danton de stelling om het territorium van Frankrijk uit te breiden tot aan zijn natuurlijke grenzen i.e. de Alpen, de Pyreneeën en de Rijn.
- Er werden decreten gestemd die de annexaties rechtvaardigden en bevestigden van de Zuidelijke Nederlanden (*) op 2 maart 1793 en de gebieden tussen de Moezel en de Rijn op 30 maart 1793
(*) De Zuidelijke Nederlanden stonden onder het bewind van de Oostenrijkse Habsburgers en werden daarom ook de Oostenrijkse Nederlanden genoemd.
De Zuidelijke Nederlanden waren bezet door de Fransen na de overwinning van Dumouriez op de Oostenrijkers bij de slag te Jemappes op 3 november 1792.
Het decreet van 15 december 1792, waarbij de revolutionaire wetten werden ingevoerd in bezette gebieden, was uiteraard van kracht.
- Commissaires o.a. Danton, Delacroix en Camus worden naar de Zuidelijke Nederlanden gestuurd om de invoering van de revolutionaire wetten (*)te bewerkstelligen.
(*)Danton en Delacroix krijgen de reputatie van geweld, losbandigheid en plundering
- Feit is dat noch de bevolking van de Zuidelijke Nederlanden noch de bevolking van de Rhijnlanden opgezet zijn met de wetten van de Revolutie. De Fransen, aanvankelijk als bevrijders onthaald, hadden vrijheid beloofd maar die vrijheid was verworden tot een buitenlandse dictatuur met opeisingen, inbeslagnames van eigendommen van de adel en de kerk, afzetting van priesters, invoering van assignaten, gedwongen belastingen ...
http://fr.wikipedia.org/wiki/Charles-Fran%C3%A7ois_Delacroix
http://fr.wikipedia.org/wiki/Georges_Jacques_Danton
http://fr.wikipedia.org/wiki/Armand-Gaston_Camus
- De Fransen maken zich ook schuldig aan plundering van kostbaarheden in abdijen, kloosters en kerken o.a. op 9 maart 1793 heeft een drie dagen durende plundering plaats van de Brusselse St Goedele kathedraal door de sans-culottes .
Lebrun, Cloots en Brissot worden aanzien als de organisatoren van een systematische plundering.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre_Henri_H%C3%A9l%C3%A8ne_Lebrun-Tondu
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques_Pierre_Brissot
- Naar aanleiding van die plunderingen ontstaan er rebellieën in verschillende steden o.a. Veurne, Brussel, Mons, Namur, Antwerpen ...
***************************************************************
%2C.jpg) |
| Fouquier-Tinville (1746-1795) |
Fouquier de Tinville wordt de openbaar aanklager. Hij is de man die gedwee uitvoert wat de «basen» i.e. Danton, Robespierre, de comités... hem opleggen.
De uitzonderingsrechtbank, tribunal révolutionnaire, treedt op 28 maart 1793 effectief in werking.
(*) Het eerste tribunal révolutionnaire werd op 17 augustus 1792 opgericht en op 29 november 1792 afgeschaft en wordt ook het ´´ tribunal du 17 août ´´ genoemd.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Tribunal_r%C3%A9volutionnaire
http://fr.wikipedia.org/wiki/Robert_Lindet
http://fr.wikipedia.org/wiki/Ren%C3%A9_Levasseur
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fouquier-Tinville
***************************************************************
De eerste coalitie
- De annexaties verontrustten Europa en in de eerste plaats Engeland, dat een zekere rancune had tegen Frankrijk wegens hun steun, met o.a.la Fayette, aan de opstandelingen tijdens de Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog.
 |
| William Pitt (1759-1806) |
Hij stuurt gezanten naar de verschillende vorstendommen om steun en verbreekt de diplomatieke betrekkingen met Frankrijk.
Frankrijk geraakt volledig geïsoleerd in Europa.
http://en.wikipedia.org/wiki/William_Pitt_the_Younger
 |
| Carlos IV |
(*) De zus van Carlos IV was getrouwd met Leopold II, de pas overleden keizer van het HRR en broer van Marie-Antoinette.
http://en.wikipedia.org/wiki/Charles_IV_of_Spain
 |
| George IV |
 |
| Willem V |
- Op 1 februari 1793 verklaart de Convention de oorlog aan George IV, koning van Engeland en aan Willem V van Oranje-Nassau, stadhouder van de Noordelijke Nederlanden en bondgenoot van Engeland.(*)
(*) De rijkdom van de Noordelijke Nederlanden was heel aantrekkelijk om de lege Franse schatkist te vullen.
Danton zei hierover : ´´ C´est en Hollande qu´est le foyer de ressources de nos ennemis´´
http://en.wikipedia.org/wiki/George_IV_of_the_United_Kingdom
http://nl.wikipedia.org/wiki/Willem_V_van_Oranje-Nassau
- Op 18 maart 1793 wordt de oorlog verklaard aan Carlos IV, van het huis Bourbon (*) en koning van Spanje .
(*) Carlos IV was dus verwant met Louis XVI
- Op 22 maart 1793 sluiten quasi alle Duitse vorstendommen en enkele Italiaanse stadstaten zich aan bij Pruisen en Oostenrijk terwijl Portugal zich aansluit bij Engeland.
- Enkel Denemarken, Genua, Venetië en Zwitserland verkiezen neutraal te blijven.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Premi%C3%A8re_Coalition
Het verraad van Dumouriez
- Vermits de Franse vloot niet bij machte was Engeland aan te vallen geeft de Convention op 17 februari 1793 Dumouriez het bevel om de Noordelijke Nederlanden aan te vallen vanuit hun basis in de Zuidelijke Nederlanden.
http://www.histoire-en-ligne.com/spip.php?article170
 |
| Dumouriez (1739-1823) |
Op 1 maart 1793 gaan de Oostenrijkers onder het bevel van prins Friedrich van Sachsen-Coburg-Saalfeld in de tegenaanval op de verspreide Franse troepen in de Zuidelijke Nederlanden.(*)
- Op 2 maart 1793 wordt Aachen door de Oostenrijkers heroverd.
Op 3 maart 1793 moet Generaal Francisco de Miranda, de secondant van Dumouriez, de belegering van Maastricht opgeven onder druk van de Oostenrijkers en zich terugtrekken naar Luik.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Francisco_de_Miranda
(*) - Het Franse leger was niet meer in staat oorlog te voeren tegen de coalitie. Een wet uit 1792, die de vrijwilligers toeliet elk jaar op 1 december hun ontslag te geven, onder enkel die voorwaarde dat ze hun bevelvoerder twee maanden vooraf hiervan op de hoogte hadden gesteld, zorgde ervoor dat die dag ganse bataljons opgeheven werden.
- De ravitaillering van de Franse troepen was ondermaats, deels door onkunde van de personen die Pache, minister van oorlog had aangesteld, deels door fraude. Het leger kreeg een nijpend tekort aan wapens, kleding, voeding, kampementen ...
- Het leger van november 1792 was in enkele maanden tijd verworden tot een bende behoeftigen.
Volgens historicus Gaxotte zijn o.a. Audouin, Vincent, d´Espagnac en Ronsin hiervan treffende voorbeelden.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois-Nicolas_Vincent
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois-Xavier_Audouin
http://fr.wikipedia.org/wiki/Marc_Ren%C3%A9_Marie_de_Sahuguet_d%27Amarzit_d%27Espagnac
http://fr.wikipedia.org/wiki/Charles_Philippe_Ronsin
 |
| Jean-Nicolas Pache |
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Nicolas_Pache
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre_Riel_de_Beurnonville
http://fr.wikipedia.org/wiki/Charles_Jean_Marie_Barbaroux
 |
| Edmond Dubois-Crancé |
http://fr.wikipedia.org/wiki/Edmond_Louis_Alexis_Dubois_de_Cranc%C3%A9
- Dumouriez wordt op 8 maart 1793 dringend naar Brussel terruggeroepen.
- Op 12 maart 1793 stuurt Dumouriez, eigenlijk een tegenstander van het decreet van 15 december 1792 en misnoegd over het optreden van de commissaires , de gedragingen van de Fransen in de Zuidelijke Nederlanden en het falen van Pache , een vlammende brief waarin hij de Convention verantwoordelijk acht voor de gang van zaken(*).
De Convention is in alle staten maar Danton kan een aanklacht verhinderen en wordt met Delacroix naar Dumouriez gestuurd om hem tot rede te brengen. Danton keert terug naar Parijs met enkel vage beloftes van Dumouriez.
(*) Men neemt aan dat het de bedoeling van Dumouriez was om van de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden een prinsdom te maken, dat hij zou regeren met de titel duc de Brabant. Hij hoopte op de steun van Danton, waarmee hij goed bevriend was, en van de Girondins. De Convention maar ook Danton wilden echter de annexatie bij Frankrijk.
Over de rol van Danton heerst onduidelijkheid. Hij verliet Dumouriez op 21 maart 1793 en kwam slecht op 26 maart 1793 in Parijs aan ondanks het dringend karakter van zijn boodschap. Men veronderstelt dat Danton weet had van de plannen van Dumouriez en opportunistisch de uitslag van de confrontatie afwachtte.
 |
| Bataille de Neerwinden (1793) |
http://fr.wikipedia.org/wiki/Bataille_de_Neerwinden_(1793)
- Op 21 maart 1793 lijdt hij een nieuwe nederlaag te Leuven.
- Ook in het gebied aan de Rhijn verliezen de Fransen, onder bevel van de Custine, terrein . Enkel Mainz blijft in hun handen maar zal op 23 juli 1793 (*) capituleren.
(*) Mainz werd maandenlang belegerd door de Pruisen en de Oostenrijkers. Op 23 juli 1793 werd een overeenkomst gesloten waarbij 18.000 soldaten de vesting van Mainz als vrije mannen mochten verlaten onder voorwaarde dat ze geen vreemde legers meer zouden aanvallen.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Si%C3%A8ge_de_Mayence_(1793)
http://fr.wikipedia.org/wiki/Adam_Philippe_de_Custine
 |
| prins Friedrich Josias von Sachsen- Coburg (1737-1815) |
http://de.wikipedia.org/wiki/Friedrich_Josias_von_Sachsen-Coburg-Saalfeld
 |
| Louis Philippe duc de Chartres (1773-1850) |
(*) Dumouriez wou Louis XVII als koning, Marie-Antoinette als regent en hemzelf als «verdediger» van het koninkrijk. Hij kiest niet voor Louis Philippe d´Orleans, duc de Chartres , de zoon van Louis Philippe II duc d´Orleans alias Philippe Égalité, die één van zijn officieren was en de latere koning van Frankrijk Louis-Philippe I.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Louis-Philippe_Ier
- Op 26 maart 1793 komen drie commissaires (*) van de conseil exécutif, Proly, Dubuisson en Pereyra aan bij Dumouriez.
(*)De rol die de drie Jacobins, aanleunend bij de enragés gespeeld hebben blijft onduidelijk.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Berthold_Proly
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacob_Pereira
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre-Ulric_Dubuisson
- Op 26 maart 1793 bij de eerste zitting van het comité de salut public vraagt Robespierre de afzetting van Dumouriez.
Danton tracht Dumouriez te verdedigen (*) hierbij gesteund door de Girondins.
In tegenstelling tot Robespierre tracht Danton de eenheid onder de republikeinen te bewaren en de Girondins met de Montagnards te verzoenen.
(*) Tot grote verwondering van Robespierre, meteen het begin van de breuk tussen Danton en Robespierre.
- Op 30 maart 1793 wordt besloten Dumouriez te laten verschijnen voor de Convention.
 |
| de Beurnonville |
Dumouriez laat de gezanten aanhouden en levert ze uit aan de Oostenrijkers. Ze zullen twee jaar gevangen blijven.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean_Henri_Bancal_des_Issarts
http://fr.wikipedia.org/wiki/Armand-Gaston_Camus
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois_Lamarque
http://fr.wikipedia.org/wiki/Nicolas-Marie_Quinette
- Op 3 april 1793 wordt Dumouriez door de Convention « verrader van de natie» verklaard.
- op 4 april 1793 wil Dumouriez oprukken naar Parijs. Op de weg naar Condé sur l´Escaut wordt hij beschoten door de vrijwilligers van het departement Yonne, die onder bevel stonden van Davout, een officier die had meegevochten in Neerwinden.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Louis_Nicolas_Davout |
| Graf von Clerfayt |
http://de.wikipedia.org/wiki/Charles_Joseph_de_Croix,_comte_de_Clerfait
- Het verraad van Dumouriez was een harde slag voor de Girondins, enigzins getemperd door het feit dat de duc de Chartres, ook citoyen Chartres of Égalité fils genoemd en dicht bij de Montagne stond, Dumouriez was gevolgd.
Politieke hervormingen
- Op voorstel van Isnard wordt op 6 april 1793 een decreet gestemd dat het comité de salut public reduceert naar 9 leden met grotere bevoegdheden. Het heeft als taak de werking van de ministers te controleren, te volgen en indien nodig bij te sturen en alle maatregelen die nodig zijn voor zowel de binnenlandse als de buitenlandse defensie te coördineren en dit onder de voogdij van de Convention.
 |
| Pierre Joseph Cambon |
http://fr.wikipedia.org/wiki/Maximin_Isnard
http://fr.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Bar%C3%A8re
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre-Joseph_Cambon
- Ondertussen worden er verscheidene, door de Montagne geïnspireerde maatregelen, getroffen zoals :
* De invoering van een uitzonderingstax voor de rijken.
* De oprichting van een «comité de surveillance révolutionnaire» in de communes, die lijsten aanleggen van de vreemdelingen die op het grondgebied van de commune verblijven.
* De bewapening van de citoyens met lansen.(27-03-1793)
* De schrapping van de geëmigreerden van de civiele lijst en verbeurdverklaring van hun bezittingen.(28-03-1793)
* De herinstallatie van het tribunal révolutionnaire.(10-03-1793) dat als naam tribunal criminel extraordinaire
* De doodstraf voor de schrijver, drukker of uitgever van contrarevolutionaire geschriften.(29-03-1793)
* De opheffing van de onschendbaarheid van de députés.(01-04-1793)
* De oprichting van een revolutionaire burgerwacht bemand door de armen.
( 05-04-1793)
* Het comité de salut public wordt teruggebracht naar 9 leden die in het geheim kunnen vergaderen en waarvan de besluiten onverwijld door de conseil exécutif dienen te worden uitgevoerd.(06-04-1793)
* Het installeren van commissaires die als taak hebben toezicht te houden op het beleid van de generaals en het comité de salut public hiervan op de hoogte te stellen.( 09-04-1793)
* De doodstraf voor hem die onderhandelt met een buitenlandse mogendheid.
(13-04-1793)
De conferentie van Antwerpen
- Op 8 april 1793 heeft er in Antwerpen een conferentie plaats met vertegenwoordigers van de coalitie.
Lord Auckland die Engeland vertegenwoordigt verwoordt het uiteindelijke doel van de coalitie, met name Frankrijk te verdelen zoals met Polen was gebeurd.
De verdeeldheid (*) onder de coalitiepartners echter verlamde hun acties en betekende uiteindelijk de redding voor Frankrijk.
(*) Oostenrijk die geen deel van Polen had verworven wou als compensatie de Elzas, maar Pruisen de grote slokop bij de verdeling van Polen wou zijn veroveringen in de Elzas niet afstaan.
http://en.wikipedia.org/wiki/William_Eden,_1st_Baron_Auckland
De opstand in de Vendée
- Zoals reeds vermeld was het leger verzwakt door enerzijds desertie en anderzijds door de massale beëindiging van de vrijwilligersengagement.
- Op 24 februari 1793 beslist de Convention op aangeven van Danton, 300.000 soldaten te mobiliseren die door loting zullen geselecteerd worden.
- In de provincies heerste reeds sinds het invoeren van de constitution civile du clergé en de afzetting en de terechtstelling van Louis XVI onvrede over de koers die de Convention volgde.
- Over het ganse land breken her en der onlusten uit, maar het is in de Vendée dat het uitgroeit tot een burgeroorlog. (zie deel 11)
- De mannen die de leiding namen in de opstand waren van verschillend pluimage : de eersten Cathelineau en Stofflet waren boeren, daarna sloot de landadel aam met Charette, de Bonchamps, de la Rochejacquelein, de Lescure en d´Elbée en zelfs refractaire priesters zoals abbé Bernier
- Tijdens de burgeroorlog werden langs beide zijden wreedheden begaan en men raamt het aantal slachtoffers, naargelang de bronnen, op 100.000 à 200.000.
- Op 17 februari 1794 ondertekent Charette het verdrag van la Jaunaye en wordt een voorlopig einde gemaakt aan de opstand van de Vendée.
De val van de Girondins
- de Aanleiding
De Girondins hebben, dank zij de steun van de Marais, de meerderheid in de Convention maar ze hebben Parijs, de Commune insurrectionnelle, de clubs, de sections, de comités en het tribunal révolutionnaire tegen zich.
De Montagnards worden opgejaagd door hun extremistische linkerzijde, de «enragés» .
(*) Er is een hoge inflatie met ontwaarding van de assignaten. Er is er een tekort aan arbeidskrachten, omdat veel weerbare mannen zijn opgeroepen in het leger, waardoor de arbeidskost toeneemt. De te bewerken grond is bovendien duur.
- Ondanks de goede oogst in 1792 bleef de prijs van het graan, door speculaties en achterhouden van de voorraad, stijgen in zoverre dat er op 24 - 25 februari 1793 onlusten (*) met plunderingen uitbraken in Parijs.
(*) Het is dan dat de «enragés» ten tonele verschijnen, de invoering van een maximum prijs voor graan eisen en de bestraffing van speculanten en hamsteraars.
- Op 1 april 1793 beschuldigen (*) de Girondins, met Brissot als hevigste aanklager en met steun van de Montagnards Danton van medeplichtigheid met Dumouriez.
Danton zal zich met zijn gekende welsprekendheid weten uit de slag te trekken en richt zich tot de Montagne :
« Je dois commencer par vous rendre hommage, citoyens qui êtes placés à cette Montagne : vous avez mieux jugé que moi. J’ai cru longtemps que, quel que fût l’impétuosité de mon caractère, je devais tempérer les moyens que la nature m’a départis, je devais employer, dans les circonstances difficiles où m’a placé ma mission, la modération que m’ont paru commander les évènements. Vous m’accusiez de faiblesse ; vous aviez raison, je le reconnais devant la France entière… Eh bien ! je crois qu’il n’est plus de trêve entre la Montagne, entre les patriotes qui ont voulu la mort du tyran et les lâches qui, en voulant le sauver, nous ont calomniés dans toute la France. »
(*) De Girondins verkregen de opheffing van de onschendbaarheid van de députés maar het betekende het einde van de steun van Danton, die tot dan de brug vormde tussen de Girondins en de Montagnards.
De Girondins waren federalisten die door de Montagnards als «modérés» werden bestempeld en de facto contrarevolutionairen. De Montagnards waren de «radicaux» die horen hadden naar de eisen van de «enragés»
Het devies van Robespierre was : « la République est une et indivisible »
- Op 3 april 1793 wordt Dumouriez, aanhanger van de van de Girondins, buiten de wet gesteld. Robespierre klaagt de volgende dag Brissot aan, die een paar dagen voordien in zijn krant kritiekloos had geschreven over Dumouriez.
- Op 5 april 1793 geeft Marat, zittend voorzitter van de club des Jacobins, een circulaire uit waarin hij oproept de députés af te zetten, die tijdens het proces van Louis XVI gestemd hebben voor « l´appel au peuple». Hij laat uitschijnen dat de Convention een nest van contrarevolutionairen is en roept op tot een soort legale terreur waarbij alle verdachte contrarevolutionairen moeten worden aangehouden.
 |
| Marat (1743-1793) |
 |
| Elie Guadet |
(*) Danton tracht de inbeschuldigingstelling tegen te houden en roept daarbij uit : «n´entammez pas la Convention»
Marat wordt op 24 april 1793 vrijgesproken door de tribunal révolutionnaire en door de menigte sans-culottes, die zich verzameld had om druk uit te oefenen op de rechters, in triomf rondgedragen.
http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89lie_Guadet
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Paul_Marat
- De Marais begint meer en meer de kant van de Montagne te kiezen.
- Op 15 april 1793 vragen 35 van de 48 secties in Parijs de terugtrekking van 22 députés behorend tot de Girondins
- De Marais begint meer en meer de kant van de Montagne te kiezen.
- Op 15 april 1793 vragen 35 van de 48 secties in Parijs de terugtrekking van 22 députés behorend tot de Girondins
- Robespierre dient op 24 april 1793 een voorstel in waarbij het recht op eigendom ondergeschikt wordt aan het algemeen belang.
*** Er breken opstanden uit in verschillende steden in het Zuiden o.a. in Bordeaux, Lyon en Marseille, waar op 29 april 1793 de « représentants en mission» (*) verdreven worden. ***
- Op 30 april 1793 poogt Pétion via een brief « Lettre aux Parisiens» de notabelen te mobiliseren tegen het voorstel van Robespierre.
http://fr.wikipedia.org/wiki/J%C3%A9r%C3%B4me_P%C3%A9tion_de_Villeneuve
- Op 4 mei 1793 wordt een wet «loi du maximum» (*) van kracht die departementen toelaat een maximum prijs op te leggen voor het graan en de mogelijkheid om het graan op te eisen.
(*) De wet werd afgedwongen door de «straat» tegen de zin van de Girondins. De bedoeling was uiteindelijk de «straat» te kalmeren.
 |
| Salle des Machines |
http://www.antoine-saint-just.fr/lieux/tuileries.html
 |
| Nicolas de Condorcet |
http://fr.wikipedia.org/wiki/Nicolas_de_Condorcet
- Guadet vraagt op 18 mei 1793 op de tribune van de Convention de commune, die hij bestempelt als een archaïsche instelling die enkel uit is op geld en macht, af te schaffen.
- Op 18 mei 1793 decreteert de convention, op voorstel van Barère, een député van de Marais, de oprichting van de «commission extraordinaire des Douze» of kortweg, «commission des Douze» genoemd (*) die belast werden de arresten van de commune en de sections te onderzoeken en na te gaan of er gecomplotteerd werd tegen de vrijheid. De commissie kon de ministers, het comité de Salut public en het comité de sûreté générale ondervragen over feiten die ze ontdekt had om desgevallend bewijzen van die samenzweringen te verzamelen en betrokkenen te laten vervolgen.
(*) De commission des Douze werd bevolkt met tweederangsfiguren Girondins.
 |
| Brissot (1754-1793) |
Op 19 mei 1793 beschuldigt Desmoulins, in een pamflet, Brissot en de Girondins mee te heulen met de vijand en te ijveren voor de herinvoering van het koningschap.
Brissot reageert door de sluiting van de club de Jacobins te vragen en de afschaffing van de Commune de Paris.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Camille_Desmoulins
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques_Pierre_Brissot
- Op 24 mei 1793 beveelt de commission des Douze de aanhouding van Hébert (*) , Dobsen en Varlet.
(*) Hébert was substituut van de procureur van de commune de Paris en uitgever van het blad « le père Duchesne» waarin hij verslag deed van de politieke gebeurtenissen in een volkse taal. Zijn artikels creëerden in het milieu van de sans-culottes, bij verschillende gelegenheden, een klimaat van revolutie.
Hébertistes ook «exagérés» genoemd is een strekking belichaamd door Hébert en gekenmerkt door demagogie.
- Op 25 mei 1793 vraagt een delegatie van de Commune de vrijlating van Hébert.
Isnard, op dat ogenblik de voorzitter van de Convention, spreekt de dreigende woorden uit :
« Si jamais la Convention était avilie, si jamais, par une de ces insurrections qui depuis le 10 mars se renouvellent sans cesse… je vous le déclare, au nom de la France entière, Paris serait anéanti. Bientôt on chercherait sur les rives de la Seine si Paris a existé. Le glaive de la loi, qui dégoutte encore du sang du tyran, est prêt à frapper la tête de quiconque oserait s’élever au-dessus de la représentation nationale. »
 |
| Jean-Jacques Hébert |
«Quand toutes les lois sont violées, quand le despotisme est à son comble, quand on foule aux pieds la bonne foi et la pudeur, le peuple doit s'insurger !...»
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques-Ren%C3%A9_H%C3%A9bert
 |
| Jacques Thuriot |
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques_Alexis_Thuriot
- Laat op de avond van 27 mei 1793, wanneer reeds veel députés de Assemblée verlaten hebben, decreteert de Convention , op voorstel van Delacroix, de invrijheidstelling van de personen die door de commission des Douze waren aangehouden alsook de afschaffing ervan en een onderzoek naar de gedragingen van haar leden door het comité de sûreté générale.
- Wanneer op 28 mei 1793 Osselin het decreet voorleest breekt er tumult uit onder de
députés waarop Lanjuinais de intrekking van het decreet vraagt. Na vele tussenkomsten wordt beslist in het openbaar te stemmen over het decreet.
De meerderheid ( 279 /238) stemt voor de intrekking waardoor de commission blijft bestaan, ondanks hevig protest van de Montagnards.
Nochtans wordt een decreet gestemd die de aangehoudenen in vrijheid stelt.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Charles-Nicolas_Osselin
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Denis_Lanjuinais
- de Opstand
- Het nieuws over de successen van de Vendéens, de opstanden in de Jura en in de steden Bordeaux, Marseille en Lyon, het wijken van l´Armée du Nord tegenover de Oostenrijkers drijft de opwinding onder de patriotes naar een hoogtepunt.
 |
| Marie-Joseph Chalier |
(*) De aanzet was de onvrede over de hoge belasting die werd opgelegd om het plaatselijk «armée révolutionnaire» te bekostigen.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Marie_Joseph_Chalier
-Op 29 mei 1793 vergaderen 33 sections, op vraag van de «section de la Cité» (*), om de opstand te organiseren. Er wordt een geheim comité insurrectionnel de la commune van 9 leden gevormd (*) waaronder de pas vrijgelaten Varlet.
(*) «section de la Cité» was de nieuwe naam tijdens de revolutie voor de «section de Notre Dame» . Het comité insurrectionnel kreeg de naam «Comité de l´Évêché» en wordt op 31 mei 1793 uitgebreid tot 24 leden.
- Op 31 mei 1793 , onder de regie van het «Comité de l´Évêché» , dienen de vertegenwoordigers van de sections en de commune zich aan voor de balie van de Assembléee, na alarm te hebben geslagen zodat een menigte zich verzameld heeft aan de «salle des machines».
Thuriot eist o.a. de uitsluiting van de leiders van de Gironde, afschaffing van de commission des Douze, een maximum prijs voor brood gefinancierd door een belasting voor de rijken, oprichting van een «armée révolutionnaire» (*), stemrecht enkel voor sans-culottes ... .
Ondanks tussenkomsten van Barère en Robespierre beperkt de Convention zich tot het afschaffen van de commission des Douze.
(*) Het «armée révolutionnaire» was een plaatselijk leger om het hoofd te bieden aan de opstanden van de royalisten.
Er ontspint zich een debat over en weer en wanneer Vergniaud Robespierre toeroept om te besluiten antwoordt deze:
« Oui, je vais conclure, et contre vous. Contre vous qui après la révolution du 10 Août avez voulu conduire à l'échafaud ceux qui l'ont faite, contre vous qui n'avez cessé de provoquer la destruction de Paris, contre vous qui avez voulu sauver le tyran, contre vous qui avez conspiré avec Dumouriez... Ma conclusion, c'est un décret d accusation contre tous les complices de Dumouriez et tous ceux qui ont été désignés par les pétitionnaires »
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre_Victurnien_Vergniaud
http://fr.wikipedia.org/wiki/Maximilien_de_Robespierre
 |
| François Hanriot |
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois_Hanriot
- Op 1 juni 1793 laat Marat alarm slaan (*) en roept op tot opstand.
(*) Dit gebeurde door alle openbare klokken te laten luiden bv. bij oorlog, brand, opstand... en werd
« sonner le tocsin» genoemd.
- Roland en Lebrun-Tondu, die vernomen hebben dat de commune de aanhouding heeft bevolen van de ministers Roland (*), Lebrun-Tondu en Clavière, nemen de vlucht.
Madame Roland wordt opgesloten in de gevangenis l´Abbaye
(*) De Montagnards verdenken er Roland van, bij het openen van «l´armoire de fer », voor de Girondins compromitterende documenten te hebben vernietigd.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Marie_Roland_de_La_Plati%C3%A8re
http://fr.wikipedia.org/wiki/Lebrun-Tonu
http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89tienne_Clavi%C3%A8re
http://fr.wikipedia.org/wiki/Madame_Roland
- De voornaamste Girondins geraken het niet eens of ze Parijs moeten verlaten en in de departements de weerstand organiseren dan wel in Parijs te blijven.
- Op 2 juni 1793 ,heel vroeg, heeft de Garde nationale op bevel van het Comité de l´Évêché de Tuileries, waar de Convention vergadert in de salle des Machines, omsingeld.
Een delegatie van het Comité de l´Évêché met Chaumette en Hébert, komt de aanhouding van de voornaamste Girondins eisen terwijl de Gardes nationaux niemand toelaten de Tuileries te verlaten.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre-Gaspard_Chaumette
De voorzitter Hérault de Séchelles, gevolgd door de députés (*), sommeert Hanriot zijn manschappen het bevel te geven zich terug te trekken.
Hanriot reageert met de woorden : « Canonniers à vos pièces ! »
http://fr.wikipedia.org/wiki/Marie-Jean_H%C3%A9rault_de_S%C3%A9chelles
(*) Voor de députés, ook Montagnards was het optreden van de Gardes nationaux in strijd met de onafhankelijkheid van de Convention en voelden zich vernederd door het optreden van Hanriot
De soldaten dringen de Salle des Machines binnen en uiteindelijk zwicht de Convention en decreteert, op verzoek van Couthon, afzetting en huisarrest voor 22 députés,(*) de leden van de commission des Douze en de ministers Lebrun-Tondu en Clavière.
Vergniaud zal op een gegeven moment uitroepen : «Donnez un verre de sang à Couthon, il a soif»
http://fr.wikipedia.org/wiki/Georges_Couthon
(*)Uiteindelijk worden 19 députés aangehouden: Barbaroux, Birotteau, Brissot, Buzot, Chambon, Gensonné, Gorsas, Grangeneuve, Guadet, Lanjuinais, Lasource, Lehardy, Lesage, Lidon, Louvet, Pétion, Salles, Valazé, Vergniaud,
- Gevolg
Het Noorden en het Oosten, bedreigd door de Oostenrijkse troepen, sluiten zich in navolging van Parijs aan bij de Montagnards.
In het Centrum en het Zuiden, in Bretagne en Normandië wordt geprotesteerd (*) tegen de machtsgreep. In verschillende steden Lyon, Marseille, Caen, Bordeaux, Toulon, Angers blijven de Girondins aan de macht.
(*) In de provincies vreest men een dictatuur van de Parijse sans-culottes. Om de gemoederen te bedaren is Saint-Just, in zijn rapport over de gevangen en voortvluchtige députés, heel gematigd.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Louis_Antoine_de_Saint-Just
**************************************************************
 |
| Jacques-Réné Hébert (1757-1794) |
De ganse beweging werd gedragen door Barère, Collot d´Herbois e.a. die de voornaamste bewerkers waren van de val van de Girondins op 2 juni 1793.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Marie_Collot_d'Herbois
 |
| Jacques Roux (1752-1794) |
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques_Roux_(pr%C3%AAtre)
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Fran%C3%A7ois_Varlet
http://fr.wikipedia.org/wiki/Claude-Emmanuel_Dobsen
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Th%C3%A9ophile_Leclerc
http://fr.wikipedia.org/wiki/Claire_Lacombe
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pauline_L%C3%A9on
***************************************************************
- Epiloog
- Na een ware machtsgreep die werd aangestoken door Marat maar uiteindelijk gevolgd door Danton en Robespierre, kwamen de Montagnards aan de macht.
Alles laat voorzien dat er een periode van binnenlandse onlusten en bijhorend terreur zal aanbreken.
- Op 26 juni 1793 wordt de, door Hérault de Séchelles en Saint Just herwerkte versie van de « déclaration des droits de l´homme et du citoyen» afgekondigd.
- Opmerkelijke artikels waren o.a. het recht op arbeid, het recht op publieke bijstand en het recht om in opstand te komen.
De Constitution werd na een referendum met grote meerderheid aanvaard en op 10 augustus 1793 geratificeerd.
Wegens de binnenlandse onlusten is het nooit toegepast en op 10 oktober 1793 aanvaardde de Convention de opschorting ervan tot in vredestijd.
http://www.philo5.com/Textes-references/1793DeclarationDroitsHommeEtCitoyen.htm
http://www.aidh.org/Biblio/Text_fondat/FR_04.htm
Bronnen:
Wereldgeschiedenis vol 10 (ISBN 978 90 776 8695 9)
Wereldgeschiedenis in beeld (ISBN 978 1 40548 167 0)
La Révolution Française - Pierre Gaxotte (ISBN 978 2 213 01564 4)
http://www.histoire-france.net/epoque/revolution-francaise.html#lien1http://revolution.1789.free.fr/page-1.htm
http://home.scarlet.be/frater5ttr/articles/R%E9volution%20fran%E7aise.html
http://fr.wikipedia.org/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_guillotin%C3%A9e_durant_la_R%C3%A9volution_fran%C3%A7aise
http://www.atlas1792-1804.fr/index.html
http://www.atlas1792-1804.fr/index.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten