Dirk Drubbel: La Révolution Française (deel 15

In deel 15 bespreken we de periode die «la dictature de l´incorruptible» genoemd wordt.
Robespierre heeft zijn binnenlandse rivalen verslagen en in Europa heeft men het over
« la France de Robespierre». Frankrijk palmt de Zuidelijke Nederlanden in en dringt de Oostenrijkers terug tot over de Rijn. Robespierre beleeft zijn «moment de gloire» tijdens de feesten van «l'Être suprême» .

De Franse Revolutie - Index -
http://dirkdrubbel.blogspot.com/2011/12/la-revolution-francaise-index.html

Het Bestuur

- Het Comité de Salut public en het Comité de Sûreté générale die in principe om de maand opnieuw verkiesbaar zijn, blijven onveranderd in hun bezetting.
- Op 1 april 1794 worden de laatste ministers vervangen door 12 commissions.
- Billaud-Varenne stelt op 18 november 1793 een rapport voor betreffende de organisatie van het gouvernement révolutionnaire. Het voorstel dat voorziet in het uitsturen van «agents nationaux» (*) naar alle districten, om er op toe te zien dat de wetten gerespecteerd worden en om inbreuken of nalatigheden aan te klagen, wordt op 14 december 1793 door de Convention aangenomen.
(*) De agents nationaux zijn niet zoals een procureur syndic gebonden aan een commune, maar kunnen een gans arrondissement bestrijken, wat hun een grote macht geeft.
- Tijdens de vergaderingen van de Convention komen amper een honderdtal leden opdagen, die verlamd door angst alles goedkeuren wat de Comités eisen.

Het Leger

- In tegenstelling tot de terreur en de intriges tussen de fractions zijn er in het leger, ondanks dat de soldaten veel armoede lijden, voorbeelden van patriotisme en zelfopoffering.
- Zo ontstonden er mythes over moed en zelfopoffering bij jeugdige soldaten zoals Joseph Bara, Agricol Viala en Julien Stroh.

Joseph Bara
(1780-1793)

- De veertienjarige Joseph Bara, was tamboer bij de huzaren, tijdens de opstand in de Vendée. Hij werd gedood te Jallais op 7 december 1793. Generaal Desmares deed een aanvraag bij de Convention om de arme familie van de jonge tamboer financieel te steunen. Volgens historici werd zijn dood door generaal Desmares aangegrepen om eigen falen te verdoezelen.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Joseph_Bara

Agricol Viala
(1780-1793)

- De twaalfjarige Agricol Viala was een garde national van de afdeling der jongeren in Avignon. Hij werd neergeschoten op 18 juli 1793 toen hij met een bijl de tros van de veerpont wou losmaken om de opstandige Girondins te beletten de rivier de Durance over te steken.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Joseph_Agricol_Viala

Julien Stroh

- Julien Stroh zou een vijftienjarige tamboer geweest zijn die sneuvelde bij de slag van Wattignies op 15 oktober 1793. Later bleek dat Julien Stroh die vermist was sinds 1793 geboren werd in 1760 m.a.w. Stroh was geen kind of de vijftienjarige tamboer was niet Stroh
http://fr.wikipedia.org/wiki/Tambour_Stroh
http://wattignies1793.blog4ever.com/blog/articles-80745-75187.html
http://www.vanderkrogt.net/statues/object.php?webpage=ST&record=frnp016

- De hervormingen in het leger werden met succes doorgevoerd door Carnot (*), Prieur de la Côte d´Or en Lindet, leden van het Comité de Salut public.
(*) Carnot kreeg de bijnaam " l'organisateur de la Victoire"
http://fr.wikipedia.org/wiki/Lazare_Nicolas_Marguerite_Carnot
http://fr.wikipedia.org/wiki/Claude-Antoine_Prieur-Duvernois
http://fr.wikipedia.org/wiki/Robert_Lindet

Lazare Carnot
(1753-1823)

- Carnot benoemt (*) jonge veelbelovende generaals zoals Jourdan, Hoche, Marceau, Kléber .....
Een tekenende uitspraak van hem was: « Ce n'est point par les événements que nous jugeons les hommes, mais par leurs efforts et leur courage. Nous aimons qu'on ne désespère pas du salut de la patrie» (*) Hij ratificeert o.a. de promotie van Bonaparte tot brigade generaal na de herovering van Toulon op 19 december 1793!
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Baptiste_Jourdan
http://fr.wikipedia.org/wiki/Kl%C3%A9ber
http://fr.wikipedia.org/wiki/Lazare_Hoche
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois_S%C3%A9verin_Marceau
http://fr.wikipedia.org/wiki/Napol%C3%A9on_Ier

De oorlog met de coalitie

- Na de overwinning bij de slag van Wissembourg op 29 december 1793 heeft de strijd zich verlegd op vreemd grondgebied. (zie deel 12)

- Op 18 mei 1794 verslaan de Fransen onder het bevel van generaal Victor Moreau de Britten onder bevel van Frederick, duke of York en de Oostenrijkers onder bevel van Friedrich von Sachsen-Coburg te Tourcoing. Deze overwinning liet de Fransen toe hun Armée des Ardennes en hun Armée de Moselle te hergroeperen en het Armée Sambre et Meuse te vormen dat later in Fleurus slag zal leveren.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean_Victor_Marie_Moreau
http://en.wikipedia.org/wiki/Prince_Frederick,_Duke_of_York_and_Albany

Bataille de Fleurus

- Het beslissende treffen vindt plaats op 26 juni 1794 te Fleurus.(*)
Het 89.000 man sterke Armée Sambre-et-Meuse, onder het bevel van Jourdan , verslaat er het 52.000 man sterke Oostenrijks-Pruisisch leger dat onder het bevel stond van Friedrich von Sachsen-Coburg.
Langs beide zijden vallen 5000 slachtoffers.
(*) Bij de slag van Fleurus werd door de Fransen voor het eerst een verkenningsballon gebruikt.

- Friedrich von Sachsen-Coburg trekt zich terug naar Brussel maar moet zijn troepen terugtrekken tot over de Rhijn, wanneer Pichegru aan het hoofd van het Armée du Nord oprukt en na de inname van Ieper en Oostende op 10 juli 1794 Brussel inneemt , waar zijn troepen zich verenigen met die van Jourdan. Op 27 juli 1794 volgt Antwerpen en Luik volgt enkele dagen later.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pichegru

Robert Surcouf
(1773-1827)

- Ondanks hun numerieke meerderheid heeft de Engelse vloot het moeilijk een blokkade van de Franse havens Toulon, Brest ... te handhaven.
Franse corsaires (*), met Surcouf als de bekendste, vallen geregeld Engelse schepen aan.
(*) Een corsaire is bemanningslid op een bewapend burgervaartuig dat, in tijd van oorlog, gemachtigd is schepen aan te vallen die varen onder vijandelijke vlag. Ze moeten in het bezit zijn van een «lettre de marque» ook een «lettre de course» of «lettre de commission» . Het zijn geen zeerovers en genieten in geval van gevangenneming het statuut van krijgsgevangene. De oorlog ter zee die ze voeren wordt ook «guerre de course» genoemd.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Surcouf

- Op 1 juni 1794 heeft de eerste zeeslag plaats tussen een Engelse vloot onder bevel van admiraal Howe en de Franse vloot onder het bevel van admiraal Villaret .

Combat de Prairial

De slag staat bekend als «Combat de Prairial» of
« Bataille du 13 prairial an II» of «Troisième bataille d'Ouessant». De Engelsen geven de slag de naam « Glorious First of June».
De zeeslag draaide uit op een militaire overwinning van de Engelsen, maar de Fransen behaalden een strategische overwinning omdat ze door hun aanval erin slaagden dat een Amerikaans konvooi met levensmiddelen, de haven van Brest kon aandoen.

http://fr.wikipedia.org/wiki/Louis_Thomas_Villaret_de_Joyeuse
http://en.wikipedia.org/wiki/Richard_Howe,_1st_Earl_Howe

- Overzeese gebieden zoals de eilanden Martinique, Saint - Pierre en Miquelon worden door de Engelsen bezet. Senegal, Guadeloupe en Haïti blijven in Franse handen.

La Grande Terreur

- Een golf van terechtstellingen

- Op 14 april 1794 vindt de executie plaats van de 19 «conspirateurs du Luxembourg» (*)   waaronder Chaumette, generaal Dillon, ex-bisschop Gobel, député Simond, weduwe Hébert en Lucile Desmoulins.
(*) Het «palais du Luxembourg» was een gevangenis aan de rand van Parijs. De vermeende samenzwering i.e. de «conspirateurs du Luxembourg» werd op touw gezet door het Comité de Sûreté générale om bepaalde beschuldigden, waarvan men wist dat ze banden hadden met Hébert en/of Danton, te kunnen elimineren zonder veel verdediging. Ze werden verraden door een in onmin geraakte diplomaat de Laflotte die om zichzelf te redden had voorgesteld als «mol» te fungeren.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Laflotte
http://fr.wikipedia.org/wiki/Arthur_Dillon_(1750-1794)
http://fr.wikipedia.org/wiki/Lucile_Desmoulins
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Baptiste_Gobel
http://fr.wikipedia.org/wiki/Philibert_Simond

- Op 18 april 1794 worden 17 mannen en vrouwen terechtgesteld, o.a. de Laborde een schatrijke eigenaar van een import-exportbedrijf, op beschuldiging van het volk uit te hongeren
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Joseph_de_Laborde

- Op 20 april 1794 worden 24 leden van het uit het Ancien Régime stammend «Parlement de Paris» geëxecuteerd met o.a. Molé en Rolland d´Erceville
http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89douard_Fran%C3%A7ois_Mathieu_Mol%C3%A9
http://fr.wikipedia.org/wiki/Barth%C3%A9lemy-Gabriel_Rolland_d%27Erceville

Isaac le Chapelier

- Op 22 april 1794 was het de beurt aan Malesherbes, le Chapelier, d´Eprémesnil en Thouret.

(*) - Malesherbes was op 10 december 1792 één van de advocaten op het proces van Louis XVI, die hem bij zijn aanstelling bedankte : « Votre sacrifice est d’autant plus généreux que vous exposez votre vie et que vous ne sauverez pas la mienne »
- le Chapelier , vooral bekend door de wet van 6 april 1791 die zijn naam draagt, was geen voorstander van een republiek. Hij keerde zich af van de Jacobins werd aanhanger van de Feuillants. Een reis naar Londen werd uitgelegd als een emigratie waarop hij werd aangehouden.
- Thouret kondigde als voorzitter op 30 september 1791 het einde aan van de Assemblée Constituante. Hij werd aangehouden wegens zijn sympathieën voor de Girondins.
- d´Eprémesnil was een advocaat en royalist. Na de val van Toulon werd hij ervan verdacht te ijveren om de haven van le Havre open te stellen voor de Engelsen.

http://fr.wikipedia.org/wiki/Chr%C3%A9tien_Guillaume_de_Lamoignon_de_Malesherbes
http://fr.wikipedia.org/wiki/Isaac_Le_Chapelier
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Jacques_Duval_d%27Epr%C3%A9mesnil
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques-Guillaume_Thouret

- Op 8 mei 1793 bepaalt een nieuw decreet dat alle beschuldigden moeten verschijnen voor het tribunal révolutionnaire in Parijs en dat alle revolutionaire rechtbanken in de provincies afgeschaft worden.

- Op 8 mei 1794 worden 27 «fermiers généraux» (*) waaronder de bekende scheikundige Antoine Lavoisier (**) terechtgesteld.
(*) De «Fermiers généraux» inden onder het Ancien Régime voor de koning bepaalde belastingen en taksen, zoals de taille, een belasting op grondgebruik, en de gabelle, een belasting op het zout. Ze verkregen van de minister van financiën een contract voor een bepaalde duur. Door middel van fraude waarbij dikwijls ook de minister betrokken was vergaarden ze op korte termijn enorme rijkdom.

Antoine Lavoisier
(1743-1794)

(**) Antoine Lavoisier wordt de vader van de moderne chemie genoemd n.a.v. zijn «wet van behoud van massa» uit 1790 die als de «wet van Lavoisier» bekend staat. Michail Lomonosov zou echter reeds in 1748 hierover hebben gepubliceerd ?
Wanneer Lavoisier uitstel van executie vraagt om een onderzoek te kunnen afronden antwoordt Jean-Baptiste Coffinhal, voorzitter van het Tribunal Révolutionnaire : « La République n'a pas besoin de savants ni de chimistes ; le cours de la justice ne peut être suspendu. »
http://fr.wikipedia.org/wiki/Antoine_Lavoisier
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Baptiste_Coffinhal

Elisabeth de France
(1764-1794)

- Op 10 mei 1794 wordt Elisabeth de France,(*) zuster van Louis XVI terechtgesteld.
(*)Toen ze op haar proces door de aanklager werd aangesproken met « sœur d’un tyran », zou ze geantwoord hebben : « Si mon frère eût été ce que vous dites, vous ne seriez pas là où vous êtes, ni moi, là où je suis ! »
http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89lisabeth_de_France_(1764-1794)

Robespierre zou gepoogd hebben Elisabeth de France, die in zijn ogen geen gevaar betekende voor de Revolutie, van het schavot te redden : " c'est ce scélérat de Collot d'Herbois qui me l'a arrachée"

- Op 22 mei 1794 pleegt Henri Admirat een tot mislukken gedoemde aanslag op Collot d´Herbois. Admirat wordt na een proces dat slechts een paar minuten duurt, waardoor hij nooit de reden van de aanslag (*) heeft kunnen geven, ter dood veroordeeld. Hij wordt op 10 juni 1794 samen met 53 medeplichtigen (**) terechtgesteld.
(*) De aanslag was tot mislukken gedoemd omdat het poeder dat een zekere Thomé, vriend van Collot d´Herbois, hem had verkocht te vochtig was. De aanslag had eigenlijk tegen Robespierre moeten plaatsvinden. Volgens bepaalde bronnen was Admirat dronken.
(**) Admirat kende de 53 medeplichtigen niet, hetgeen wijst op een gefingeerde aanslag om nog meer terreur te verrechtvaardigen.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Henri_Admirat

Cécile Renault
(1774-1794)

- op 23 mei 1794 wordt Cécile Renault, een twintigjarig meisje, zonder politieke overtuiging, als een nieuwe Charlotte Corday, beschuldigd een aanslag op Robespierre te willen uitvoeren. Ze wordt samen met verschillende familieleden op 17 juni 1794 terechtgesteld.
(*) Renault, Admirat en de 52 medeveroordeelden droegen bij hun terechtstelling een rood hemd, een tenue der schande, voorbehouden voor moordenaars en giftmengers. Dergelijke veroordeelden werden «chemises rouges» genoemd. Charlotte Corday, de moordenares van Marat was ook een «chemise rouge».
http://fr.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9cile_Renault

- la loi du 22 plairial an II

- Op 10 juni 1794 wordt naar aanleiding van de twee geveinsde aanslagen (*) op Collot d´Herbois en Robespierre de « loi du 22 plairial an II» gestemd , een wet die het accent legde op de Grande Terreur door de betichten het recht van verdediging en beroep te ontzeggen.
(*) Een «conspiration des prisons» werd tijdens de terreur systematisch gebruikt als voorwendsel om overbevolkte gevangenissen te ´´ zuiveren´´ vooral na de «loi du 22 plairial»
In een tijdsspanne van 45 dagen werden 1376 personen terechtgesteld. Door schrijffouten kwamen soms de verkeerde personen op het schavot!
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k56373g

- De wet wordt er, zonder met het in de materie bevoegde Comité de Sûreté générale te overleggen, doorgedrukt door Couthon en Robespierre.

http://fr.wikipedia.org/wiki/Robespierre
http://fr.wikipedia.org/wiki/Couthon

l'Être suprême

- De Convention en het Comité de Salut public werden verontrust door de wending die de déchristianisation aannam, die dreigde uit te monden in een contrarevolutie en een nieuwe burgeroorlog. Bovendien druiste het in tegen één van de principes van de Revolutie met name de vrijheid van cultus.

Maximilien de Robespierre

- Robespierre kaartte in zijn toespraak op 21 novenmber 1793 het probleem aan : «De quel droit des hommes inconnus jusqu'ici dans la carrière de la révolution, viendraient-ils chercher au milieu de tous ces évènements les moyens d'usurper une fausse popularité, d'entraîner les patriotes même à de fausses mesures et de jeter parmi nous le trouble et la discorde ? De quels droits viendraient-ils troubler la liberté des cultes au nom de la liberté et attaquer le fanatisme par un fanatisme nouveau ? De quels droits feraient-ils dégénérer les hommages solennels rendus à la vérité pure en des farces ridicules».

- Als antwoord op de «culte de la Raison» van de Hébertistes stelden de Montagnards voor feesten te organiseren, onder de auspiciën van «l'Être suprême», (*) die konden uitgroeien tot een cultus c.q. een staatsreligie.
(*) De cultus van l'Être suprême was niet atheïstisch maar geïnspireerd door het deïsme van de deïstische filosofen zoals Voltaire en Jean-Jacques Rousseau. Het deïsme is een opvatting die de idee van een godheid aanneemt maar de openbaring en de inwerking ervan op de wereld loochent.

- Op 7 mei 1794 houdt Robespierre zijn beroemd geworden discours over de verhouding van religieus geïnspireerde ideeën en de religieus geïnspireerde moraal met de revolutionaire principes.(*)
(*) « le rapport des idées religieuses et morales avec les principes républicains»

Fête de l'Être suprême
20 plairial an II

Hij laat op 6 juni 1794 decreteren dat het Franse volk het bestaan van «l'Être suprême» en de onsterfelijkheid van de geest erkent en laat een serie feesten organiseren om de stichting van de nieuwe cultus te vieren. Op de tribune van de Convention verklaart hij :
«le peuple français reconnaît l'existence de l'Être Suprême et de l'immortalité de l'âme. Il sera institué des fêtes pour rappeler l'homme à la poésie de la Divinité et à la dignité de son être.»

Onthulling van de « Sagesse»
Fête de l'Être suprême
in de Tuileries

- Op 8 juni 1794 heeft het eerste feest ter ere van «l'Être suprême» plaats. De feestelijkheden zullen een maand duren en worden geregisseerd door David.
Robespierre is voor de gelegenheid gekozen als voorzitter van de Convention en draagt de titel van « officier en chef» van het feest.
- De ceremonie heeft plaats in de Tuileries. Een brandstapel die het Atheïsme, de Ambitie en de Tweedracht voorstelt, wordt aangestoken en onthult uiteindelijk een beeld dat de Wijsheid moet voorstellen.

- Robespierre geeft een toespraak en besluit onverwacht(*) met de woorden: « Demain, reprenant nos travaux, nous combattrons encore les vices et les tyrans. »
(*) Men had verwacht dat Robespierre het einde van de terreur zou aankondigen.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques-Louis_David

- Zangers heffen een lied aan op de tonen van een hymne van de hand van Gossec.
« Père de l'Univers, suprême intelligence...
http://instants.over-blog.com/article-20309789.html
http://fr.wikipedia.org/wiki/Gossec

Laurent Lecointre

Dirk Drubbel

Blog uit Duffel

26 januari 2012

La Révolution Française (deel 15 - de dictatuur van Robespierre)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten