Er volgt een periode van intriges, gemarchandeer en compromissen.
http://www.universalis.fr/encyclopedie/thermidoriens/
De Franse Revolutie - Index -
http://dirkdrubbel.blogspot.com/2011/12/la-revolution-francaise-index.html
De eerste reacties
- Op 28 juli 1794 worden de députés en vooral Fréron,Tallien en Barras bij het verlaten van de Tuileries toegejuicht.
- In de eerste dagen na de dood van Robespierre heerst er een euforische sfeer in de rangen van de bourgeoisie die vooral bestaat uit gematigden (modérés) en royalisten.
- Het armere deel van de Parijzenaars met haar patriotes zijn teneergeslagen.
- In de provincies bestaat de vrees dat door het verdwijnen van l'incorruptible er een contrarevolutie op gang zou kunnen komen.
- De val van Robespierre vindt weinig weerklank in het leger dat meer Carnot (*) aanziet als vertegenwoordiger van de macht.
(*) Carnot was één van de weinige vooraanstaanden
http://fr.wikipedia.org/wiki/Lazare_Nicolas_Marguerite_Carnot
- Europa daarentegen, dat in Robespierre een figuur van het compromis en pacificatie zag, is verbijsterd.
Herschikking van de revolutionaire bestuursorganen
 |
| Fréron (1754-1802) |
- Fréron en Tallien, ooit uitvoerders van terreurdaden (*), maken een bocht en ontpoppen zicht tot contrarevolutionairen.
(*) Fréron is verantwoordelijk voor de terreur in Toulon na de val van de opstandige Girondins op 19 december 1793.
Tallien laat in october 1793 duizenden federalisten aanhouden en berechten in Bordeaux.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Louis_Marie_Stanislas_Fr%C3%A9ron
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Lambert_Tallien
- De Marais dat een belangrijke rol heeft gespeeld bij de val van Robespierre eist nu een groter aandeel op in het bestuur.
- In de Convention ontstaan er twee strekkingen binnen de Montagnards. De ene bestaande uit Robespierristes rond Collot d'Herbois, Billaud-Varenne en Barère en de andere bestaande uit Dantonistes rond Barras,Tallien en Fréron aangevuld met de députés van de Marais rond Sieyès, Cambacérès en Boissy d'Anglas m.a.w een hardere strekking die de handhaving voorstaat van het revolutionair bewind met zijn dirigisme en terreur tegenover de modérés van de Marais en de Dantonistes die een einde willen maken aan de terreur en de economie willen liberaliseren.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Marie_Collot_d'Herbois
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques-Nicolas_Billaud-Varenne
http://fr.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Bar%C3%A8re
http://fr.wikipedia.org/wiki/Paul_Barras
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Jacques-R%C3%A9gis_de_Cambac%C3%A9r%C3%A8s
http://fr.wikipedia.org/wiki/Emmanuel-Joseph_Siey%C3%A8s
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois-Antoine_de_Boissy_d'Anglas
- Op 29 juli 1794 stemt de Convention, op voorstel van Tallien, een decreet dat bepaalt dat in de comités (*) elke maand een kwart van de leden worden vervangen die na hun ontslag gedurende 30 dagen niet herverkiesbaar zijn.
(*) Het Comité de Salut public, het Comité de Sûreté générale en het Tribunal révolutionnaire zullen in 1795 worden afgeschaft.
 |
| Prieur de la Côte d'Or |
http://fr.wikipedia.org/wiki/Claude-Antoine_Prieur-Duvernois
http://fr.wikipedia.org/wiki/Andr%C3%A9_Jeanbon_Saint_Andr%C3%A9
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques_Alexis_Thuriot
- Door het steeds wisselen van de leden was er geen continuïteit in het bestuur. Kort daarna werd de bevoegdheid van het Comité de Salut public beperkt tot de domeinen van de diplomatie en de oorlog.
- Vadier en David worden uit het Comité de Sûreté générale gezet en Merlin de Douai en Merlin de Thionville doen er hun intrede.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Marc_Guillaume_Alexis_Vadier
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques-Louis_David
http://fr.wikipedia.org/wiki/Philippe-Antoine_Merlin_de_Douai
http://fr.wikipedia.org/wiki/Antoine_Merlin_de_Thionville
- Het tribunal révolutionnaire krijgt als taak de terroristen te veroordelen die enkele weken voordien nog de dienst uitmaakten.
 |
| Laurent Lecointre |
Op 1 augustus 1794 wordt Fouquier-Tinville (*), de openbare aanklager, aangehouden op aandringen van Fréron.
(*) Fouquier-Tinville was in tegenstelling tot Coffinhal niet naar het Hôtel de ville gekomen om Robespierre te steunen.Maar als openbaar aanklager was hij toch een emanatie van de terreur.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Antoine_Fouquier-Tinville
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Baptiste_Coffinhal
.
- Op 16 augustus 1794 worden 500 gevangenen waaronder aristocraten, réfractaires, deserteurs, bourgeois allen slachtoffers van de "loi des suspects" , vrijgelaten en duizenden ondergedokenen verlaten hun schuilplaats.
De terugkeer naar het liberalisme
- De periode van terreur was gekenmerkt door een dirigisme dat elk privaat initiatief doodde en mede door het feit dat tijdens de terreur veel landbouwers, handelaars en wetenschappers in gevangenschap belandden was er mede de oorzaak van dat er in die periode regelmatig schaarste heerste in Parijs.
 |
| Robert Lindet |
http://fr.wikipedia.org/wiki/Robert_Lindet
- De bevolking (*) heeft genoeg van de terreur en mede door onthullingen in pamfletten, over de wreedheden die werden begaan tijdens de terreur, slaat de stemming volledig over naar het liberalisme.
(*) Louis Madelin, historicus gespecialiseerd in de Franse Revolutie, verwoordt het alzo : "La France est malade: la fièvre de 1789, l'effort surhumain de 1792, la saignée de 1793 et 1794, la constante famine l'ont jetée dans une sorte d'anémie, compliquée de névropathie ... Pour se guérir, elle aspire au repos qu'elle ne trouverait ni dans une nouvelle révolution ni dans une contre-révolution. N'ayant plus de passion elle a des intérêts, elle est attachée à des conquêtes faites au prix de tant de maux: malade oui, anémique oui, mais couchée sur un trésor qu'elle ne veut pas livrer."
http://fr.wikipedia.org/wiki/Louis_Madelin
- De "loi de Ventôse" d.i. de wet die bepaalde dat de bezittingen van de "ennemis de la République" werden aangeslagen en verdeeld onder de behoeftige patriotes, werd afgeschaft.
- Op 21 augustus 1794 werd reeds de re-integratie van de Girondins geopperd.
- Op 29 augustus 1794 beschuldigt diezelfde Lecointre Billaud-Varenne, Collot d'Herbois, Barère, Vadier, Amar, David en Vouland van machtsmisbruik maar zijn aanklacht wordt onder druk van de Montagnards verworpen.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Laurent_Lecointre
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Henri_Voulland
- De publieke opinie begint zich tegen de Jacobins te keren die als handlangers van Robespierre beschouwd worden.
Wanneer op 31 augustus 1794 de buskruitfabriek te Grenelle (poudrerie de Grenelle) ontploft en er een duizendtal doden en gewonden vallen worden de Robespierristes er ten onrechte van verdacht er de hand te hebben in gehad.
- Tallien laat een decreet stemmen die amnestie verleent aan veel aangeklaagden maar brengt anderzijds vele représentants en mission ,(*) die zich hebben schuldig gemaakt aan daden van terrorisme, voor het tribunal révolutionnaire.
 |
| Jean-Baptiste Carrier |
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Baptiste_Carrier
- Op 20 september 1794 verklaren de députés in de Convention de wil om terug te keren naar een economisch liberalisme.
(*) Het Panthéon opgericht naar de wens van Louis XV in de periode 1758-1790, was oorspronkelijk bestemd als een kerk waar de relieken van de Heilige Geneviève bewaard werden. Na de dood van Mirabeau op 2 april 1791 rees het idee het gebouw een bestemming te geven als necropolis voor personaliteiten die op een buitengewone manier hadden bijgedragen aan de grandeur van Frankrijk.
- Als een gedeelte van de Montagnards de vernieuwing tracht tegen te houden ontstaat er in september 1794 een perscampagne (*) tegen de Jacobins en de sans-culottes met o.a. "l'Orateur du peuple" van Fréron en "l'Ami du citoyen" van Tallien.
(*) Onder druk van het volk moesten er zondebokken gezocht worden om zelf buiten schot te blijven.
Na te zijn aangevallen in "La Queue de Robespierre, ou les Dangers de la liberté de la presse" (*) nemen Collot d'Herbois, Billaud-Varenne en Barère ontslag uit het comité.
(*) "La Queue de Robespierre" was een pamflet uitgegeven door Méhéé de la Touche , de voormalige secretaris van Tallien. Het werd uitgegeven op 26 augustus 1794 en het was gericht tegen de Montagnards thermidoriens die de politiek van Robespierre wilden voortzetten.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean_Claude_Hippolyte_M%C3%A9h%C3%A9e_de_La_Touche
- Op 18 september 1794 wordt door een decreet van de Convention de betaling van geestelijken en het onderhoud van kerkelijke gebouwen stopgezet en is er de facto een scheiding van kerk en staat! ?
(*) De "muscadins" zo genoemd vanwege hun uitgesproken muskus parfum, waren royalistsiche jongeren uit de rijkere bourgeoismiddens die zich beschermd wisten door Fréron. Ze waren extravagant gekleed, droegen altijd een stevige wandelstok en spraken geaffecteerd.( de letter R werd niet uitgesproken en hun stopwoord was : "ma parole d'honneur" )
De groep werd " la jeunesse dorée de Fréron" genoemd en ze werden de "collets noirs" gedoopt omdat hun tenue steeds een zwarte fluwelen kraag had als teken van rouw voor de dood van Louis XVI alsook 17 paarlemoeren knopen als eerbetoon aan Louis VII.
Het lied " le Réveil du peuple" is hun lijflied.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Le_R%C3%A9veil_du_peuple_(chant)
 |
| Marquis de Saint Huruge |
http://www.crcb.org/les-cannes-des-incroyables-et-des-muscadins/.html
http://richard.lemenn.free.fr/rubriques/modeselegants.html
http://fr.wikipedia.org/wiki/Marquis_de_Saint-Huruge
 |
| Sluiting van de Club des Jacobins (1794) |
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Baptiste_Clauzel
- Op 2 december 1794 wordt aan de opstandelingen in de Vendeé een amnestie aangeboden
- Op 8 december 1794 worden 74 opgesloten Girondins terug opgenomen in de Convention.
- Op 24 december 1794 wordt de " loi du maximum" op de eetwaren afgeschaft met een enorme inflatie (*) van de assignaten voor gevolg.
(*) In september 1795 was de ontwaarding opgelopen tot 900 % met als gevolg dat de boeren niet langer met assignaten wilden betaald worden en de bevoorrading van de steden in het gedrang kwam.
- Na de re-integratie van de 74 Girondins wordt de invloed van rechts groter en ontstaat er een breuk onder de Thermidoriens.
- De "réactionnaires" met Tallien, Fréron, Dumont en Legendre zijn uit op wraak tegen de leden van de comités an II terwijl anderen zoals Thuriot en Bentabole zich meer gedragen als modérés.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Andr%C3%A9_Dumont_(homme_politique)
http://fr.wikipedia.org/wiki/Louis_Legendre_(homme_politique)
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre_Louis_Bentabole
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques_Alexis_Thuriot
 |
| Boissy d'Anglas |
(*) De vrijheid is relatief want processies, klokkengelui en kerkgewaden blijven verboden.
- Aan de linkerzijde zijn er de overgebleven Montagnards (*) met Collot d'Herbois, Billaud- Varenne, Vadier en Barère die hopen met de steun van het volk weer de macht te grijpen.
In maart 1795 komen Billaud-Varenne, Collot d'Herbois, Barère, Vadier opnieuw onder druk wegens hun gedragingen onder de terreur.
(*) De laatste Montagnards werden spottend " Crêtois" genoemd.
Invloed op de zeden en gewoontes
- Op gebied van zeden en gewoonten ontstaat er een tegenreactie op de beperkingen tijdens de terreur.
- De weelderige kledij uit het Ancien Régime, die tijdens de overheersing van de Jacobins was verboden, kwam terug maar ditmaal geïnspireerd door de Griekse en Romeinse oudheid.
De kledij en de manieren van de rijkere bourgeoisie was extravagant en een reactie op de beperkingen gedurende de terreur. Zo werden de mannen "les incroyables" en de dames "les merveilleuses" genoemd.
http://www.villageantiques.ch/prints/FrenchRevolution/IncroyablesMerveilleuses.html
 |
| les Incroyables |
 |
| les Merveilleuses |
 |
| Thérésa Cabarrus (1773-1835) |
(*) Thérésa de Cabarrus werd bij haar vrijlating Notre-Dame de Thermidor genoemd. Na haar huwelijk met Tallien op 26 december 1794 werd ze, verwijzend naar zijn betrokkenheid bij de septembermoorden in 1792,ook Notre-Dame de septembre genoemd. Zelf heeft ze de moorden altijd afgekeurd.
Ze opent een salon in Parijs waar de belangrijke personages van die tijd elkaar ontmoeten. De mooie vrouw heeft in zekere mate uitgeoefend op beslissingen van haar echtgenoot en de bezoekers van haar salon. Ze scheidt van Tallien in 1795, wanneer zijn politieke rol is uitgespeeld.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Th%C3%A9r%C3%A9sa_Cabarrus
- Er werden feesten georganiseerd voor de verwanten van slachtoffers (*) van de terreur!
(*)Zo was er " le bal des victimes" voorbehouden voor jongeren die één of beide ouders hadden verloren onder de terreur.
- De zeden worden losser en het aantal echtscheidingen stijgt fors.
De laatste ractie van de Sans-Culottes
De opstand van 12 germinal an III
- Door de ongunstige weersomstandigheden was de oogst van 1794 mager.
Na de afschaffing van de "loi du maximum" schoot de inflatie en de ontwaarding van de assignaten de hoogte in, waardoor de boeren hun voorraden vast hielden, speculerend op hogere prijzen.
De winter van 1794 was bovendien ongemeen streng waarbij de waterlopen dichtvroren en de wegen moeilijk berijdbaar waren, wat de bevoorrading van de steden in het gedrang bracht.
Graan dat het Comité de Salut public had gekocht in Thracië, de Baltische staten en de Maghreb geraakte hierdoor niet ter bestemming.
Door al deze toestanden was de overheid genoodzaakt over te gaan naar rantsoenering.
Er ontstond een tekort aan brandhout en voedingsmiddelen dat bovendien van slechte kwaliteit was.
(*) Het decreet bepaalde dat geen beeld van een personage op een publieke plaats mocht staan binnen 10 jaar na zijn overlijden.
- In maart 1795 zijn de eerste tekenen van een nakende opstand merkbaar.
Er zijn voortdurend schermutselingen tussen muscadins en jacobins.
 |
| Abbé Sieyès |
http://fr.wikipedia.org/wiki/Emmanuel-Joseph_Siey%C3%A8s
Tezelfdertijd worden de meest betrouwbare elementen van de Garde nationale bewapend met geweren om een eventuele opstand de kop in te drukken.
- Op 1 april 1795 ( 12 germinal an III) doorbreekt een menigte sans-culottes de verdedigingsgordel die muscadins vormden om het gebouw (*) van de Convention te verdedigen en dringen de zittingszaal binnen.
(*) De Convention zetelde tot 9 mei 1793 in de Salle du Manège en daarna in de salle des Machines van het palais des Tuileries.
- De menigte wordt geleid door een zekere van Heck ( van Eck) , een vertrouweling van Thuriot.
Van Heck bestijgt het spreekgestoelte en somt de eisen van de manifestanten op : ze eisen brood (*), de toepassing van de Constitution van 1793, de heropening van de clubs, de vrijlating van de gevangengenomen patriotes en de besraffing van Fréron en zijn muscadins.
(*) Wanneer de manifestanten de zittingszaal binnenkomen is Boissy d'Anglas met de bijnaam "Boissy-Famine" , lid van het comité de Salut public en verantwoordelijk voor de bevoorrading, zijn rapport aan het voorlezen waarin hij de zin bevoorradingsplan als geslaagd beschrijft.
- Er ontstaat verwarring waarbij veel députés van de Plaine de zaal verlaten en er een over en weer geschreeuw ontstaat tussen Thermidoriens en Montagnards.
- Ondertussen hebben de comités alarm geslagen en steun gezocht in de sections van de bourgeois.
Legendre met 300 muscadins en Pichegru aan het hoofd van een aantal soldaten ontruimen de zaal.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pichegru
- In Parijs wordt de staat van beleg afgeroepen en Pichegru wordt benoemd tot bevelhebber geassisteerd door Barras en Merlin de Thionville.
- Clauzel, lid van het Comité de Sûreté générale, gesteund door het rapport van Saladin van 2 maart 1795, laat op 2 april 1795 de aanhouding en de onmiddellijke verbanning, naar Cayenne in Frans Gyana, decreteren van Billaud-Varenne, Collot d'Herbois, Vadier en Barère.
Dezelfde dag tracht een menigte Billaud-Varenne, Collot d'Herbois, en Barère te bevrijden, maar slaagt niet in de opzet.
Een nachtelijke manifestatie in de section Quinze-Vingt wordt door Pichegru uiteengedreven.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Baptiste_Michel_Saladin
- Tallien, Dumont, Thibaudeau, Bourdon de l'Oise en Barras trekken van leer tegen de Montagnards, die ze ervan beschuldigen de opstand te hebben ondersteund.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois-Louis_Bourdon
http://fr.wikipedia.org/wiki/Antoine_Claire_Thibaudeau
- Onder voorwendsel van een aanslag door Jacobins op de députés Auguis en Penières, worden 7 Montagnards aangeklaagd en opgesloten Amar, Bourdon, Duhem, Chasles, Choudieu, Huguet en Foussedoire.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre-Jean-Baptiste_Auguis
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Augustin_P%C3%A9ni%C3%A8res
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Pierre-Andr%C3%A9_Amar
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre_Joseph_Duhem
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre-Jacques-Michel_Chasles
http://fr.wikipedia.org/wiki/Ren%C3%A9-Pierre_Choudieu
http://fr.wikipedia.org/wiki/Marc-Antoine_Huguet
http://fr.wikipedia.org/wiki/Andr%C3%A9_Foussedoire
 |
| Jacques Thuriot |
Lecointre en Moyse Bayle worden aangehouden, Thuriot weet te vluchten.
(*) Lecointre, die meermaals van opinie verandert werkte mee aan de opstand van 12 germinal an III.
Moyse Bayle stond vijandig tegen Fréron, vervoegde de Crétois en verdedigde Billaud-Varenne, Collot d'Herbois, Vadier en Barère.
Thuriot spreekt zich, na 9 thermidor an II, uit tegen de de maatregelen van de réactionnaires tegen de leden van de comités en is een van de aanstichters van de opstand op 12 germinal an III.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Moyse_Bayle
- De Convention beslist 1600 "terroristen" te ontwapenen.
(*) De ontwapening betekent een daling op de sociale ladder, vermis het de deur zou sluiten voor de uitoefening van een publieke functie ?
- Tussen 2-5 april 1795 hebben er in de provincies eveneens opstanden plaats wegens de heersende schaarste.
(*) Mede omdat Parijs het graan hamsterde. In Rouan en Amiens eisen de opstandelingen " du pain et un roi" !
- Op 3 april 1795 wordt een commissie samengesteld die de Constitution an III moet opstellen.
De opstand van 1 plairial an III
- De schaarste, waarvan men denkt dat het bewind van de Thermidoriens de aanstoker is, gaat over in hongersnood en de onvrede neemt gevaarlijke proporties aan.
(*) d.i. de Constitution van 1793.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Bertrand_F%C3%A9raud
 |
| Romme (1750-1795) |
Ze decreteren dat er voortaan slechts één soort brood gebakken wordt i.e " le pain de l'égalité "
- Ze worden echter enkele uren later door de Garde nationaux uit de rijkere quartiers, onder bevel van generaal Menou, verdreven en ontwapend.
(*) Romme was geschandaliseerd door de kloof tussen de hongerlijdende bevolking en de enkelingen die zich verrijkten door speculatie en handel op de zwarte markt.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Charles-Gilbert_Romme
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques-Fran%C3%A7ois_Menou
- Een meerderheid in de Convention sluit de laatste Montagnards uit en laat de député Hassenfratz, die werd opgemerkt aan het hoofd van de opstandelingen uit de faubourg Saint-Marcel, vrij.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean_Henri_Hassenfratz
- Na een motie ingediend door Tallien en Bourdon de l'Oise worden Romme en zijn vrienden Duquesnoy, Goujon, Soubrany, Bourbotte en Duroy aangehouden alsook de moordenaars (*) van Féraud en de gendarmes die geen weerwerk hadden geboden tegen de opstandelingen.
(*) Féraud werd door een vrouw Aspasie Carle Migelli met een pistool gedood, door een wijnhandelaar Luc Boucher onthoofd en een zekere Jean Tinel plaatste zijn hoofd op een piek.
- Tijdens de plairial an III werd op 12 juni 1795 het woord " révolutionnaire" verboden.
- De Convention stelt een commission militaire spéciale samen om de verantwoordelijken van de opstand snel te berechten.De commission spreekt 36 terdoodveroordelingen uit.
Drie députés Duquesnoy, Goujon en Romme plegen op 17 juni 1795 zelfmoord (*) met een mes dat Gujon had weten binnen te smokkelen. Soubrany, Bourbotte en Duroy worden dezelfde dag terechtgesteld.
(*) De drie worden de " martyrs de Plairial" genoemd.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Adrien_Duquesnoy
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Marie-Claude-Alexandre_Goujon
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre-Amable_de_Soubrany
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre_Bourbotte
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Michel_Duroy
- De Garde nationale wordt gezuiverd van sans-culottes en bestaat enkel uit welgestelde bourgeois. De verenigingen en clubs van de gewone burgers worden gesloten.
*** De opstand van 1 plairial an III is de laatste opstand van het gewone volk in Parijs tot de opstand in 1830, een opstand die vereeuwigd werd in de roman "les Misérables" van Victor Hugo en in de gelijknamige musical.***
De reactie van de Royalisten
Terreur Blanche
- In 1795 ontstaat er een spontane beweging van wraakneming in de streek van de Rhône. De beweging groepeert vooral royalisten, familieleden van slachtoffers van de terreur en fanatieke katholieken die uit zijn op wraak tegenover de Jacobins en in het bijzonder de sans-culottes, die ze als terroristes (*) bestempelen.
Ze verzamelen zich in groepen zoals de "compagnie de Jéhu" en de "compagnie du Soleil"
Ze krijgen dikwijls de steun van de plaatselijke autoriteiten en zelfs van sommige représentants en mission, die de Royalisten steunen om af te rekenen met de Jacobins.
De terreur is minder erg dan onder de Montagnards, maar er vallen toch een 2000-tal doden.
(*) In Lyon werden ze Mathevons genoemd.
- In Lyon, het middelpunt van de onlusten zijn de " compagnies de Jéhu" actief .
In februari 1795 circuleert er een lijst van verraders die kunnen worden aangepakt, de
"Liste générale des dénonciateurs et des dénoncés de la ville de Lyon"
Op 4 mei 1795 worden 99 gevangenen vermoord.
- Deze fase, geïnspireerd door de émigrés, duurt tot juni 1795 waneer er nieuwe représentants en mission gestuurd worden die de medeplichtige plaatselijke besturen afzetten, de garde nationale ontwapenen, de émigrés en de leden van de compagnie de Jéhu voor het tribunaal brengen en het leger naar hun kampement sturen.
de Vendée
(zie deel 11 - De opstand in de Vendée)
http://dirkdrubbel.blogspot.be/2011/11/la-revolution-francaise-deel-11-de.html
- Op 17 februari 1795 tekenen de Thermidoriens en de Vendéens de akkoorden van Jaunaye (*) die amnestie verlenen aan de Vendéens met inbegrip de restitutie van hun bezittingen, de vrijheid van cultus en vrijstelling van legerdienst.
(*) De voornaamste ondertekenaars waren Ruelle, de représentant en mission en Charette de opperbevelhebber van de Vendéens.
Enkele dagen later defileert Charette in Nantes aan de zijde van Canclaux en Ruelle.
Generaal Stofflet, misnoegd en jaloers niet te zijn betrokken in het overleg, gaat de strijd verder aan maar geraakt geïsoleerd en tekent uiteindelijk het verdrag op 2 mei 1795.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Albert_Ruelle
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois-Athanase_Charette_de_La_Contrie
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Nicolas_Stofflet
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean_Baptiste_Camille_de_Canclaux
De expeditie naar Quiberon
( zie deel 18 - De Chouannerie in Bretagne)
http://dirkdrubbel.blogspot.be/2012/06/la-revolution-francaise-deel-18-de.html
- Reeds van bij de aanvang hadden de opstandelingen in de Vendée en de chouans in Bretagne hun hoop gesteld op hulp uit Engeland.
- de Puisaye, bevelhebber van de chouans uit de Morbihan, scheept in naar Engeland en slaagt erin de premier William Pitt en de comte d'Artois te overtuigen een tweede front te openen tegen de republikeinen.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Joseph_de_Puisaye
http://fr.wikipedia.org/wiki/Charles_X_de_France
http://fr.wikipedia.org/wiki/William_Pitt_le_Jeune
- Op 27 juni 1795 ontschepen op de stranden van Carnac meer dan 4000 emigrés en enkele honderden gevangengenomen republikeinse soldaten die verplicht werden met de royalisten mee te vechten. Duizenden chouans onder leiding van Tinténiac en Cadoudal voegen zich bij hen.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Vincent_de_Tint%C3%A9niac
http://fr.wikipedia.org/wiki/Georges_Cadoudal
- Mede door de onenigheid onder de officieren van de chouans en de officieren van de émigrés d'Hervilly en de Sombreuil en door misverstanden en bijkomend tijdverlies slaagt generaal Hoche erin zijn leger te versterken en te organiseren.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Louis_Charles_d%27Hervilly
http://fr.wikipedia.org/wiki/Charles_Eug%C3%A8ne_Gabriel_de_Virot_de_Sombreuil
- Wanneer de royalisten zich terugtrekken in het Fort Penthièvre op de landengte van Quiberon geeft generaal Hoche op 21 juli 1795 het bevel voor de beslissende aanval.
Het fort wordt ingenomen en het leger van de royalisten wordt verslagen.
De militaire actie met steun van Engeland bracht een zware klap toe aan de royalistische beweging.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Lazare_Hoche
- De militaire operaties
 |
| Bataille de Fleurus (1794) |
.jpg) |
| Jean-Baptiste Jourdan |
Een decreet dat de annexatie (*) bevestigt wordt op 1 oktober 1795 gestemd.
(*) Hier wordt afgeweken van het revolutionair princie van natuurlijke grenzen.
- Na de inname van Condé-sur-l'Escaut op 3 september 1794 zijn de Oostenrijkers verdreven uit het Franse grondgebied.
- Na een beleg van 19 september tot 4 november1794 neemt generaal Kleber Maastricht in, een laatste belangrijk bolwerk van de Oostenrijkers aan de Maas.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Kl%C3%A9ber
- Op 23 september 1794 wordt Aachen ingenomen (*) door generaal Jourdan.
(*) Na de inname werden verschillende kunstwerken naar Parijs gedeporteerd.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Baptiste_Jourdan
- Op 6 oktober 1794 wordt KöIn ingenomen en steken de Franse troepen bij Düsseldorf de Rhijn over en bezetten de linkeroever van Aachen tot Koblenz.
Op 14 december 1794 belegert Kleber de stad Mainz het laatste bolwerk van de Oostenrijkers op de linkeroever van de Rhijn.
Generaal Pichegru, bevelhebber van het Armée du Nord steekt op 28 december 1794 de bevroren Maas over, verovert Utrecht op 19 januari 1795 en Amsterdam (*) op 20 januari 1795.
 |
| Nederlandse vloot in Texel |
 |
| Charles Pichegru |
- Op 23 januari 1795 wordt de Nederlandse vloot, vastgevroren tussen den Helder en Texel door de ruiterij van Pichegru buitgemaakt.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pichegru
- Op 3 februari 1795 wordt de Bataafse Republiek uitgeroepen,als vazalstaat van Frankrijk.
(*) De Fransen werden als bevrijders onthaald. De stadhouder Willem V vluchtte naar Engeland.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Willem_V_van_Orae-Nassau
 |
| Jean François Reubell |
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Fran%C3%A7ois_Reubell
(*) Wanneer Friedrich Wilhelm II koning van Pruisen verneemt dat Rusland en Oostenrijk in St.Petersburg een overeenkomst hebben gesloten over de verdeling van Polen, besluiten hij zich terug te trekken uit de coalitie. De onderhandelingen werden gevoerd door de gevolmachtigden Hardenberg en Barthélemy
http://de.wikipedia.org/wiki/Friedrich_Wilhelm_II._(Preu%C3%9Fen)
http://de.wikipedia.org/wiki/Karl_August_von_Hardenberg
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois_Barth%C3%A9lemy
Op 22 juli 1795 werd een verdrag gesloten met Spanje waarbij een einde werd gemaakt aan de "guerre des Pyrénées" (*) ook "guerre du Roussillon" genoemd.Frankrijk deed afstand van de bezette gebieden in ruil voor het Spaanse gedeelte van San Domingo
(*) Spanje werd deel van de Coalition om Roussillon, een gedeelte van Cataluña dat in 1659 door het verdrag van de Pyreneeën, in Franse handen was gekomen.
- De Constitution an III
- De Thermidoriens beslissen een streep te trekken onder Constitution van juni 1793, die nooit werd toegepast, en een nieuwe Constitution uit te werken die meer aansluit bij het liberalisme en de facto gunstiger is voor de bourgeoisie en de modérés.
 |
| Jean Denis Lanjuinais |
 |
| Révellière-Lépeaux |
- Op 6 mei 1795, na het einde van de opstand van 12 germinal an III, werd een commissie van 11 leden samengesteld om een nieuwe Constitution (*) uit te werken.
De commissie was vooral samengesteld uit gewezen Girondins zoals Lanjuinais, Daunou en la Révellière-Lépeaux en uit modérés zoals Boissy d'Anglas en Thibaudeau.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre_Daunou
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Denis_Lanjuinais
http://fr.wikipedia.org/wiki/Louis-Marie_de_La_R%C3%A9velli%C3%A8re-L%C3%A9peaux
- De onderhandelingen en de uitwerking duurden van 4 juli 1795 tot 17 augustus 1795. Het is Boissy d'Anglas die het eindresultaat voorstelt in de Convention waar het na langdurige debatten op 22 augustus 1795 wordt gestemd en op 23 september 1795 in voege treedt.
(*) Kiesstelsel
De citoyens ouder dan 21 jaar, geboren en woonachtig in Frankrijk kiezen per canton één kiesman (électeur) per 200 citoyens. De Électeurs, die minstens 25 jaar oud zijn en over een belangrijk inkomen moeten beschikken, kiezen de leden van de Wetgevende Kamer (corps législatif) en de rechters.
Wetgevende Kamer
Het corps législatif wordt een tweekamerstelsel en bestaat uit een eerste kamer, het "conseil des Cinq-Cents" dat de wetten voorstelt en een tweede Kamer, het "conseil des Anciens" dat de wetten na een tweede lezing goed- of afkeurt.
Het conseil des Cinq-Cents bestaat uit 500 députés die minstens 30 jaar oud zijn en 10 jaar op Franse bodem wonen terwijl het conseil des Anciens bestaat uit 250 députés van minstens 40 jaar oud en getrouwd of weduwnaar. Eén derde van de députés wordt jaarlijks herverkozen.
De bevoegdheden van le pouvoir Législatif waren buitenlands zaken, justitie en openbare financiën
Het corps législatif kiest de Uitvoerende macht ( l'exécutif) maar kan ze niet afzetten.
Uitvoerende macht
l'Exécutif bestaat uit 5 leden die worden verkozen door het corps législatif waarbij het conseil des Cinq-Cents 10 kandidaten voorstelt waarvan het conseil des Anciens er 5 kiest. Dit zijn de Directeurs, vandaar dat de uitvoerende macht de "Directoire" genoemd werd. Elk jaar werd één Directeur, na lottrekking, vervangen die de eerstvolgende 5 jaar niet verkiesbaar was.
Een beslissing van de Exécutif was slechts geldig als 3 Directeurs de beslissing onderschreven.
De bevoegdheden van de Directoire waren binnen- en buitenlandse veiligheid, de beschikking over het leger en de benoeming van de generaals en de ministers maar ze kon de beide conseils niet ontbinden en had ook geen vetorecht .
De Thesaurie was in handen van 5 commissaires die op dezelfde manier verkozen werden.
Gerecht
Er was een duidelijke scheiding der machten.De mandaten hadden een looptijd van 2 tot 5 jaar.
- Parallel aan de nieuwe Constitution werd ook een vernieuwde "Déclaration des droits de l'Homme et du Citoyen" gestemd die gebaseerd was op déclaration van 1793, maar toch enkele verschillen (*) bevatte. De nieuwe Constitution draagt de stempel van een Convention bourgeoise.
(*) Een heel belangrijk punt was de scheiding der machten (Art. 22). De slavernij bleef verboden maar de vrijheid van cultus werd echter niet gegarandeerd http://www.elysee.fr/president/la-presidence/les-textes-fondateurs/les-constitutions-depuis-1791/les-textes-constitutionnels-anterieurs/la-constitution-du-5-fructidor-an-iii-22-aout.8874.html
Décret des deux tiers
(*) De concessies aan de Vendéens bij het traité de Jaunaye op 17 februari 1795, het traité de Mabilais op 21 april 1795 en de repressie na de insurrection du 1 plairial an III wakkerde een royalistisch reveil aan.
Anderzijds werden de Thermidoriens verontrust door de excessen van de Terreur blanche, de proclamation de Verone op 24 juni 1795 waarbij de comte de Provence zich uitriep als koning Louis XVIII en de ontscheping in de Quiberon in juni 1795.
Wanneer de assignaten echter verder in waarde dalen en het dure leven niet alleen het gewone volk maar ook de kleine middenstanders, de kleine renteniers en de kleine eigenaars treft vrezen de Conventionnels een overwinning van de Royalistes.
- Ze lieten op 22 augustus 1795 , kort vóór het einde van de zitting, het "décret des deux tiers" stemmen wat inhield dat de herverkiezing van 500 van de 750 députés verzekerd werd waardoor de genomen maatregelen bestendigd werden en er een dam werd opgeworpen tegen de royalisten
Het is Baudin des Ardennes die op 18 augustus 1795 een rapport presenteert waarin hij aanbeveelt dat twee derden (deux tiers) van de zetels in de beide Kamers voorbehouden worden aan ex-verkozenen (*).
De Girondin Saladin was de enige die protesteerde.
(*) De Montagnards tegen wie een aanhoudingsbevel was uitgevaardigd werden onverkiesbaar verklaard.
De Constitution wordt aangenomen met 1.057.390 tegen 49.978 en het Décret des deux tiers met 205.498 tegen 108.754.
(*) Afgemeten aan ca. 5 miljoen kiezers geeft betekent dit dat de graad van onthoudingen respectievelijk 78% en 94% bedraagt. De kiezers konden hun stem in het geheim uitbrengen en niet publiekelijk met luider stem.(er zijn verschillende cijfers in omloop)
- Op 23 september 1795 wordt de nieuwe Constitution van kracht en worden de verkiezingen van het corps législatif gepland van 12 - 21 oktober 1795.
13 vendémiaire an IV
- In verschillende sections van Parijs heerst onvrede onder verschillende lagen van de bevolking wegens het vermoeden dat er bij de telling van de volksraadpleging gefraudeerd werd.
Er ontstaat een bizarre entente tussen royalisten, Jacobins en eigenaars die ontevreden zijn door de ontwaarding van de assignaten.
(*) Werd oorsprokelijk " section de la Bibliothèque " genoemd en in september 1792 veranderde haar naam in " Quatre-Vingt-Douze " om in oktober 1793 " Lepeletier " genoemd te worden naar Louis Michel Lepeletier die door een royalist vermoord werd op 21 januari 1793, de dag van de dood van Louis XVI. De section staat ook bekend als "section des Filles-Saint-Thomas" die de Tuileries verdedigde op 10 augustus 1792 en de volgende dag niet de afzetting van de koning eistte.
De " le Courrier républicain, le Bulletin républicain, la Gazette universelle, la Quotidienne, le Messager du soir" e.a. staan vol van beledigingen aan het adres van de Convention alsook oproepen tot burgerlijke ongehoorzaamheid en oproepen tot opstand.
(*) Na de dood van Robespierre op 28 juli 1794, vormt zich in Parijs een clandestien comité, l'Agence Royaliste de Paris, gesticht door Nicolas Sourdat en met als één van de voornaamste leden abbé Brottier. Het comité had de steun en stond onder het bevel van de comte de Provence.
Het plan was een Monarchie constitutionnelle te installeren.http://fr.wikipedia.org/wiki/Quatrem%C3%A8re_de_Quincy
http://fr.wikipedia.org/wiki/Lacretelle_le_jeune
http://fr.wikipedia.org/wiki/Abb%C3%A9_Morellet
- Op 3 oktober 1795 verklaren 7 sections zich in opstand: Lepeletier, butte des Moulins, Contrat -Social, Théâtre-Français, Brutus, Temple en Poissonnière.
- De Convention reageert door troepen samen te trekken rond Parijs.
(*) Wettelijk was het verboden troepen te legeren binnen de muren van stad.
- Op 4 oktober 1795 laat de section Lepeletier een bericht verspreiden dat de Convention een "Bataillon sacré" heeft gevormd bestaande uit patriotes van 1789 en roept op om de wapens op te nemen om een slachting te verhinderen.
 |
| Jean François Berruyer |
(*) Behorend tot het Armée de l'intérieur
- Op 5 oktober 1795 ( 13 vendémaire an IV) trekken de opstandelingen naar de Convention. De députés geven generaal Menou het bevel het couvent des filles de Saint Thomas in te nemen, maar Menou in zijn hart een royalist, grijpt onvoldoende in en trekt zich terug.
Menou wordt afgezet en de leiding komt in handen van Paul Barras, een brigade-generaal die echter in wezen meer politicus is dan militair. Er worden hem vijf generaals toegevoegd waaronder Bonaparte, Carteaux en Guillaume Brune.
-Barras begreep dat, vermits zijn troepen in ondertal waren tegen 25.000 opstandelingen, het bezit van een artillerie de zege kon opleveren en doet beroep op Bonaparte, een artilleriegeneraal die hij aan het werk had gezien bij de herovering (*)van Toulon op 19 december 1793.
(*) Het plan uitgewerkt door toenmalig artilleriekapitein Bonaparte lag aan de basis van de herovering van Toulon op 19 december 1793.http://fr.wikipedia.org/wiki/Napol%C3%A9on_Ier
 |
| Bonaparte |
http://fr.wikipedia.org/wiki/Joachim_Murat
 |
| Vuurgevecht vóór Saint Roch |
- Generaal Louis Thévenet, ook generaal Danican genoemd, heeft aanvaard het bevel te voeren over een aan de Gardes nationaux die de kant van de opstandelingen hebben gekozen.Wanneer ze de Tuileries naderen stuurt hij onderhandelaars naar de Convention maar die worden niet gehoord.
Ondertussen vullen zich alle toegangswegen zoals de rue Saint-Honoré en de plaats aan de église Saint-Roch zich met opstandelingen en rond 15.00 h is het palais des Tuileries omsingeld. De opstandelingen trachten te verbroederen met de soldaten die de Convention verdedigen.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Louis_Michel_Auguste_Th%C3%A9venet
- Om 16.30h geeft Bonaparte het bevel het vuur te openen (*) op de opstandelingen die zich verzameld hebben aan de église Saint Roch, en veegt het plein schoon. Er vallen een 300-tal doden.
(*) Het gaat hier over " mitraillage" d.i. het afvuren van schroot ipv kanonkogels.
- Een andere colonne, onder leiding van Lafond de Soulé, een gewezen lijfwacht van Louis XVI en de émigré Colbert de Maulévrier wordt tegengehouden door de artilleriebatterij van generaal Carteaux.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Fran%C3%A7ois_Carteaux
- Bij het begin van de nacht bezet Generaal Brune de section Théâtre-Français en tegen 06.00h is de opstand bedwongen.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Guillaume_Marie-Anne_Brune
- Op 6 oktober 1795 worden de rebellerende sections, op order van Barras, bezet door de soldaten van generaal Berruyer.
- De repressie is mild (*), er worden 64 doodvonnissen uitgesproken waarvan er slechts 2 worden uitgevoerd : Lafond de Soulé wordt onhoofd op 13 oktober 1795 en Lebois de voorzitter van de section Théâtre-Français op 15 oktober 1795, na een mislukte zelfmoordpoging.
(*) Men wou vermijden dat er een terroristische reactie zou komen indien te hard werd opgetreden, bv van de kant van de " patriotes de 89 "
- De verkiezingen die plaats hebben tussen 11-20 oktober 1795 draaien uit op een zware nederlaag voor de Jacobins.
 |
| Jean Rossignol |
Fréron wordt naar Marseille gestuurd om de "terreur blanche" te beteugelen en de officieren Rossignol, Bonaparte e.a. die geschorst waren omdat ze tot de vleugel van de Jacobins behoorden, werden gere-integreerd. De vervolging van de Montagnards werd gestaakt en op 13 oktober 1795 werd een decreet gestemd dat amnestie verleende voor feiten (*) die gerelateerd waren aan de Revolutie.
(*) émigrés, gedeporteerden, de aangeklaagden van 13 vendémiaire en valsmunters waren voor deze maatregel uitgesloten.
- De laatste dagen is alle dynamiek uit de Convention verdwenen.
Dubreuil , Montagnard en vriend van Marat schrijft : "Quatre années, toujours sous le feu des assassinats, ont épuisé nos facultés physiques et morales"
http://fr.wikipedia.org/wiki/Alphonse_du_Cong%C3%A9_Dubreuil
- De laatste zitting heeft plaats op 26 oktober 1795 met Genissieu als voorzitter.
Wanneer hij de zitting voor gesloten verklaart zegt hij: "Je déclare que la séance est levée. Union, amitié, concorde entre tous les Français; c'est le moyen de sauver la République !"
Thibaudeau reageert: "Déclare donc que la Convention a rempli sa mission" waarop Genissieu besluit : "La Convention Nationale déclare que sa mission est remplie et sa session terminée".
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Joseph-Victor_Genissieu
Bilan van de Convention
- De Convention heeft in moeilijke omstandigheden de Republiek uitgeroepen en de koning naar het schavot gestuurd.
In naam van de vrijheid heeft er een vreselijke terreur plaatsgehad en de Convention heeft de vaders van de Revolutie laten terechtstellen.
Het leger is er in geslaagd het hoofd te bieden aan de onoverwinnelijk geachte legers van de coalitie en heeft Frankrijk uitgebreid tot aan zijn natuurlijke grenzen.
 |
| Pierre Daunou |
http://fr.wikipedia.org/wiki/Loi_Daunou
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre_Daunou
- De Convention thermidorienne heeft, geïnspireerd door de députés van de Plaine de weg geëffend voor burgerlijke en liberale republiek.
Kalender tijdens de Revolutie
http://fr.wikipedia.org/wiki/Mod%C3%A8le:Calendrier_r%C3%A9publicain/Y2
Bronnen:
La Révolution Française - Pierre Gaxotte (ISBN 978 2 213 01564 4)
De Franse Revolutie - dr. A.D.J.M Verbeek (9789031 504305)
http://www.royet.org/nea1789-1794/ihm/nea1789-1794.htm
http://www.diagnopsy.com/Revolution/index.htm
http://www.histoire-france.net/epoque/revolution-francaise.html#lien1
http://www.histoire-fr.com/revolution_francaise.htm
http://home.nordnet.fr/~blatouche/revolution.html
http://home.nordnet.fr/blatouche/accueil.html
http://revolution.1789.free.fr/page-1.htm
http://chrisagde.free.fr/histrevol/revolution.htm
http://www.cosmovisions.com/ChronoRevolutionFrancaise.htm
http://ariane-genealogie.net/france1/index/index_revolution.htm
http://acteursrevolution.unblog.fr/
http://www.1789-1815.com/personnages.htm
http://fr.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9volution_fran%C3%A7aise
http://www.histoire-en-ligne.com/spip.php?article168
http://fr.wikipedia.org/wiki/Cat%C3%A9gorie:Loi_vot%C3%A9e_sous_la_R%C3%A9volution_fran%C3%A7aise
http://fr.wikisource.org/wiki/Histoire_de_France_(Jacques_Bainville)/Chapitre_XV
http://fr.wikipedia.org/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_guillotin%C3%A9e_durant_la_R%C3%A9volution_fran%C3%A7aise
http://www.atlas1792-1804.fr/index.html
http://fr.wikipedia.org/wiki/Liste_des_sections_r%C3%A9volutionnaires_de_Paris
http://fr.wikipedia.org/wiki/Journaliste_sous_la_R%C3%A9volution_fran%C3%A7aise
http://les.guillotines.free.fr/
http://fr.wikipedia.org/wiki/Liste_des_pr%C3%A9sidents_de_la_Convention_nationale
http://laliberteoulamort.jimdo.com/
http://www.larousse.fr/encyclopedie/divers/R%C3%A9volution_fran%C3%A7aise/140733
http://www.ebook-en-poche.fr/media/gratuits/ebook_RevolutionFrancaise_OK.pdf
http://www.bude-orleans.org/lespages/34etud/chouans.html#8
Geen opmerkingen:
Een reactie posten