Dirk Drubbel: La Révolution Française ( deel 12

Na een «staatsgreep» komen de Montagnards aan de macht.
De Montagnards hebben af te rekenen met enerzijds binnenlandse opstanden van zowel Royalisten als Federalisten en anderzijds aanvallen van de coalitie aan de Noordelijke en de Oostelijke grenzen.
De Constitution werd herwerkt maar niet toegepast.
De macht komt in handen van het Comité de Salut public, waarin Robespierre meer en meer als de sterke man naar voren treedt.
Deze periode is het onderwerp van deel 12

De Franse Revolutie - Index -
http://dirkdrubbel.blogspot.com/2011/12/la-revolution-francaise-index.html

De oorlog met de coalitie

- De Franse diplomatie slaagt er niet in de coalitie te breken. Na het verraad van Dumouriez wordt de noordergrens bedreigd.

- Op 10 juli 1793 valt Condé-sur-Escaut (*) en op 28 juli 1793 valt Valenciennes.
(*) Generaal de Custine, die de stad had verlaten en overgegeven aan de vijand, werd op 22 juli 1793 teruggeroepen naar Parijs, voor het tribunal révolutionnaire gebracht en op 28 augustus 1793 geëxecuteerd.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Adam_Philippe_de_Custine

- Generaal Dagobert houdt stand tegenover de Spaanse troepen.
- De Pruisen veroveren Mainz op 23 juli 1793
- De koning van Sardinië verovert grondgebied in de Savoie.
- Duinkerke wordt belegerd door de Engelsen.

Barère

Barère roept in de Convention uit : « La République n'est plus qu'une grande ville assiégée ".
http://fr.wikipedia.org/wiki/Bar%C3%A8re

Binnenlandse opstanden

- Na de gebeurtenissen van 2 juni 1793, komen meer dan 60 départements in opstand tegen de Convention Montagnarde.

Opstanden in 1793

- Verschillende geschorste députés (*) hielden zich niet aan het huisarrest en namen de wijk naar de provincies om de opstand te organiseren.
(*) Vergniaud hield zich aan het huisarrest. Brissot neemt de vlucht maar wordt na enkele dagen aangehouden. Anderen trachten een opstand te organiseren zoals Pétion, Barbaroux en Buzot in de streek van de Gironde, Guadet, Louvet en Lanjuinais in Caen en Birotteau in Lyon.

http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre_Victurnien_Vergniaud
http://fr.wikipedia.org/wiki/J%C3%A9r%C3%B4me_P%C3%A9tion_de_Villeneuve
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois_Buzot
http://fr.wikipedia.org/wiki/Charles_Jean_Marie_Barbaroux
http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89lie_Guadet
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Baptiste_Louvet_de_Couvray
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Denis_Lanjuinais
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean_Bonaventure_Birotteau

- Op 3 juni 1793 breekt er in Bordeaux een opstand uit tegen de Commune de Paris.

Marie-Joseph Chalier

- In Lyon wordt Chalier, (*) de leider van de Jacobins, aangehouden en op 17 juli 1793 onthoofd.
(*) Chalier zal naast Marat en Lepeletier de status krijgen van «martyr de la République»
http://fr.wikipedia.org/wiki/Marie_Joseph_Chalier

Felix de Wimpffen

- Verschillende députés van de Girondins komen naar Caen, waar zich een coalitie vormt van 8 departementen uit Bretagne en Normandië dat op 13 juni 1793 een leger op de been brengt onder het bevel van Félix de Wimpffen . De inwoners die aanvankelijk hun steun betuigen trekken zich na enige tijd terug, vrezend voor de recuperatie van het verzet door de royalisten. Wegens een gebrek aan vrijwilligers (*) doen generaal Félix de Wimpffen en Joseph de Puisaye een beroep op de «Carabots»(**), een groep ontstaan uit een burgermilitie bij het begin van de revolutie en die zich Garde nationale noemde. .
(*) De weigering van de inwoners zich aan te sluiten bij het verzet, doet Charlotte de Corday besluiten Marat te vermoorden.

Insigne van de
carabots

(**) De groep werd door de aristocraten, minachtend «Carabots» i.e.
misdadiger c.q. plunderaar genoemd

http://fr.wikipedia.org/wiki/Georges_F%C3%A9lix_de_Wimpffen
http://fr.wikipedia.org/wiki/Joseph_de_Puisaye

- Op 12 juli 1793 nemen de royalisten de macht over in de havenstad Toulon, waarbij ze de haven op 27 augustus 1793 openstellen voor de Engelsen en de coalitie.

- Ondanks de goede graanoogst in 1793 loopt de bevoorrading mank door de oorlog en de binnenlandse opstanden. De instelling van een maximum graanprijs mist zijn effect omdat alleen de slechtste kwaliteit op de markt wordt aangeboden en de betere kwaliteit op de zwarte markt wordt verhandeld.

- De opstand van de royalisten in de Vendée (*) groeit uit tot een binnenlandse oorlog.
(*) Dit verhaal wordt beschreven in deel 11.
http://dirkdrubbel.blogspot.com/2011/11/la-revolution-francaise-deel-11-de.html

Op een bepaald moment is tweederde van het land in opstand tegen de Convention.
De Girondins zijn federalisten die streven naar een federatie van in mindere of meerdere mate autonome departements, als tegengewicht tegen Parijs. Plaatselijke ambitieuze mandatarissen zien hierin een opportuniteit om op te klimmen.
Hun opstand wordt in de Vendée en Lyon doorkruist (*) door de revolte uitgaande van royalisten, die het herstel van de monarchie nastreven.

(*) Bij het beleg van Nantes op 29 juni 1793 kregen de Vendéens niet de steun van de Girondins, de inwoners van de stad.

De haarden van de opstanden liggen te verspreid om de krachten te kunnen bundelen en bovendien is de groep te heterogeen om, zonder één sterke leider, een eenheid te vormen.

- De moord op Marat (13 juli 1793)

De moord op Marat

Jean-Paul Marat

Charlotte de Corday

- Charlotte de Corday, dochter van een fervent royalist uit Caen, komt naar Parijs om Marat te doden in de Assemblée als teken van gerechtigheid.
Marat is echter ziek thuis.
Charlotte de Corday wordt, na lang aandringen, onder voorwendsel in het bezit te zijn van belangrijke informatie, bij Marat toegelaten.
Wanneer Marat, zittend in een badkuip om het ongemak van zijn chronische huidziekte dragelijker te maken, haar de namen vraagt van de gevluchte Girondins die zich in Caen ophouden, steekt ze hem een dolk in de borst.
Marat wordt met staatsie begraven en Charlotte de Corday wordt door het tribunal révolutionnaire op 17 juli 1793 veroordeeld tot de doodstraf en op dezelfde dag terechtgesteld.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Paul_Marat
http://fr.wikipedia.org/wiki/Charlotte_Corday

La Constitution de l´an I

- De Convention was in september 1792 bijeengekomen om een nieuwe Constitution op te stellen.

Het eerste comité bestaande uit een meerderheid van Girondins, geleid door de Condorcet, had als voorstel :

Nicolas de Condorcet

- Een uitvoerende macht «pouvoir exécutif» bestaande uit 7 leden verkozen bij algemeen stemrecht .
- Een wetgevende macht «pouvoir législatif» bestaande uit een Assemblée eveneens verkozen bij algemeen stemrecht (suffrage universel)
Dit project werd vooral door Saint-Just bekritiseerd die het bestempelde als «une royauté de ministres»
http://fr.wikipedia.org/wiki/Nicolas_de_Condorcet
http://fr.wikipedia.org/wiki/Louis_Antoine_de_Saint-Just

Op 4 april 1793 werd een tweede comité, bestaande uit Girondins en Montagnards, met de opdracht belast.

- Voor de Girondins was het recht op bezit fundamenteel terwijl de Montagnards de nadruk legden op het recht op arbeid en het recht op bijstand.
Wegens de voortdurende tegenstellingen tussen beide groepen werd er weinig vooruitgang gemaakt.

Na 2 juni 1793 verdween de girondijnse oppositie en volgde het eindrapport snel. Op 10 juni 1793 stelden Hérault de la Séchelles en Saint-Just hun project voor.

Hérault de Sechelles

- De pouvoir exécutif berustte op 24 leden, gekozen door de Assemblée uit een lijst met één kandidaat per departement.
De pouvoir législatif werd waargenomen door de Assemblée die verkozen werd voor één jaar.
Bij betwisting werden de wetten voorgelegd aan een volksreferendum.

- Merkwaardig was de regel waarin de «opstand» een heilige plicht en een noodzakelijke plicht werd genoemd : "l'insurrection était le plus sacré des droits et le plus indispensable des devoirs ".

- Alhoewel de Constitution aanvaard werd op 24 juni 1793, werd ze nooit toegepast.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Marie-Jean_H%C3%A9rault_de_S%C3%A9chelles

- Op 10 oktober 1793 verklaarde Saint-Just dat de Constitution niet kon worden toegepast in tijd van oorlog, want ze liet te weinig geweld toe zodat ze niet bestand was tegen aanvallen op de vrijheid !
(...) dans les circonstances où se trouve la République, la Constitution ne peut être établie ; on l'immolerait par elle-même, elle deviendrait la garantie des attentats contre la liberté parce qu'elle manquerait de la violence nécessaire pour les réprimer (...)

- Op 10 oktober 1793 decreteerde de Convention dat het bewind van Frankrijk revolutionair bleef tot wanneer er terug vrede was!
Het perkament werd opgeborgen in een schrijn dat opgesteld werd in het midden van de zaal.
http://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_du_24_juin_1793

Het revolutionair bewind

- De Montagnards, met als voorman Robespierre, streefden sinds 10 augustus 1792 voor een revolutionair bewind.
Billaud -Varenne omschreef het als volgt : « Le nouveau gouvernement sera terrible pour les conspirateurs, coercitif envers les agents publics, sévère pour les prévarications, redoutable aux méchants, protecteur des opprimés, inexorable aux oppresseurs, favorable aux patriotes, bienfaisant pour le peuple.»

- Comité de Salut public

Saint-Just

- Op 10 juli 1793 krijgt het Comité de Salut public een nieuwe samenstelling.
Het vorige, Comité d´avril genoemd naar de datum van oprichting op 6 april 1793 na het verraad van Dumouriez , werd vervangen na hevige aanvallen van Saint-Just,(*) de rechterhand van Robespierre.

(*) Het comité, met als sterke man Danton, werd verweten de oorlog met de coalitie niet goed te hebben aangepakt, de binnenlandse onlusten niet te hebben bedwongen en bovendien de speculaties over het graan niet te hebben gestopt.
Het is wel zo dat Danton in het geheim langs diplomatieke weg heeft gepoogd de coalitie te breken. Zo had hij beloofd Marie-Antoinette vrij te laten. Gezien de zwakte van het Franse leger deden de coalitiepartners het bod af als een zwaktebod.

- Het aantal leden werd van 18 naar 9 teruggebracht met aan de linkerzijde Saint-Just, Couthon, Jeanbon Saint André, Herault de Séchelles en Prieur de la Marne.
Gasparin, Lindet en Thuriot waren gematigder en Barère helde afwisselend over naar één van de groepen.(*)

http://fr.wikipedia.org/wiki/Georges_Couthon
http://fr.wikipedia.org/wiki/Andr%C3%A9_Jeanbon_Saint_Andr%C3%A9
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre-Louis_Prieur
http://fr.wikipedia.org/wiki/Thomas-Augustin_de_Gasparin
http://fr.wikipedia.org/wiki/Robert_Lindet
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques_Alexis_Thuriot
http://fr.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Bar%C3%A8re

(*) De linkerzijde behoorde tot de clan van Robespierre en de gematigden behoorden tot de clan van Danton, die niet werd herkozen en zich terugtrok in Choisy en Sèvres.

- Het comité installeerde zich in één van de koninklijke vertrekken in de Tuileries, het pavillon de Flore omgedoopt in pavillon de l´Égalité.

Maximilien Robespierre

- Op 27 juli 1793 doet Robespierre zijn intrede omdat Gasparin ontslag (*) neemt.
Het comité evolueert naar 12 leden wanneer Thuriot op 20 september 1793 ontslag (*) neemt uit onvrede met de politiek van terreur van Robespierre.
(*) Gasparin neemt ontslag uit onvrede met de aanhouding van Generaal de Custine en Thuriot neemt ontslag naar aanleiding van de aanhouding van generaal Houchard.

Carnot en Prieur de la Côte d´Or vervoegen het comité op 14 augustus 1793 met de steun van Barère. Onder druk van de sans-culottes (*) doen Billaud-Varenne en Collot d´Herbois hun intrede op 6 september 1793.
(*) Billaud-Varenne en Collot d'Herbois leunen sterk aan bij de Hébertistes .

http://fr.wikipedia.org/wiki/Maximilien_de_Robespierre
http://fr.wikipedia.org/wiki/Lazare_Nicolas_Marguerite_Carnot
http://fr.wikipedia.org/wiki/Claude-Antoine_Prieur-Duvernois
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques-Nicolas_Billaud-Varenne
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Marie_Collot_d%27Herbois

- Het Comité de Salut public (*) trekt alle macht naar zich toe en krijgt de absolute macht: benoemen van generaals, beslissen over de veldtochten, de diplomatie, de financiën, benoemen van de ministers, uitvaardigen en uitvoeren van wetten....
Alles wat de Convention beslist wordt door het comité nageplozen en gefilterd en de beslissingen van het comité worden slechts pro forma door de Convention besproken.
(*) Werd ook het «Grand Comité de l´an II» genoemd.

- Robespierre is de absolute leider. Couthon houdt zich bezig met de interne zaken. Saint-Just is hoofd van de politie en het leger. Billaud-Varenne en Collot d´Herbois houden contact met de représentants en mission. Hérault de Séchelles en Barère beheren de post van buitenlandse zaken en de diplomatie. Jeanbon Saint André is verantwoordelijk voor de marine. Carnot (*) regelt de militaitre operaties. Prieur de la Côte d´Or is verantwoordelijk voor het militair materieel en Lindet zorgt voor de bevoorrading van het leger. Prieur de Marne is steeds "en mission" en laat weinig van zich spreken. Barère is het manusjevanalles die iedereen vervangt indien nodig.

Lazare Carnot
(1753-1823)

(*) Carnot doet beroep op wetenschappers bij het voeren van de oorlog : de chemicus Berthollet voor de ontwikkeling van nieuwe procedés voor de aanmaak van poeder, de uitvinder Chappe die de semafoor ontwikkelde en experimenteerde met de eerste militaire ballonnen. Hij liet de klokken smelten en recupereerde het brons voor het vervaardigen van kanonnen.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Claude_Louis_Berthollet
http://fr.wikipedia.org/wiki/Claude_Chappe

- De macht van het Comité de Salut public staat of valt met de steun van de sans-culottes : het is daarom uiterst noodzakelijk dat de bevoorrading aan graan van de steden verzekerd is, zodat alle energie van de sans-culottes gericht blijft tegen de aristocraten en de coalitie.

- Alhoewel er op sociaal vlak meningsverschillen (*) zijn tussen de leden, worden die opzijgezet en gaat alle aandacht naar de verdediging van het land.
(*) Zo had, volgens Gaxotte, Saint-Just een hekel aan Carnot

- Comité de Sûreté Générale

Marc Vadier

- Het Comité de Sûreté générale, opgericht op 10 augustus 1792, moet instaan voor de veiligheid van de staat en is in feite het ministerie van de politie (*), die de contrarevolutionairen aanhoudt en ze voor het tribunal révolutionnaire brengt.
Het comité is ondergebracht in het Hôtel de Brionne aan de Place du Carrousel.
De voornaamste leden zijn Vadier, David, Lebas, Amar, Lacoste en Voulland.
(*) Men kan hier spreken over een politieke politie

http://fr.wikipedia.org/wiki/Marc_Guillaume_Alexis_Vadier
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques-Louis_David
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Pierre-Andr%C3%A9_Amar
http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89lie_Lacoste
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Henri_Voulland
http://fr.wikipedia.org/wiki/Philippe_R%C3%BChl

- Comité des Finances

Pierre-Joseph Cambon

- Het Comité des Finances staat in voor het financieren van het leger en het opvolgen van de staatsschuld. Elke dag moest het Comité de Salut public ingelicht worden over de transacties van die dag.
Cambon was de voorzitter van het comité.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre-Joseph_Cambon

- Tribunal révolutionnaire

Antoine Fouquier-Tinville

- Het tribunal révolutionnaire, opgericht op 10 maart 1793, heeft als taak elke daad die vijandig is aan de Revolutie te berechten.
Oorspronkelijk bestond de rechtbank uit 5 rechters , een jury van 12 personen en een openbare aanklager. De beruchtste openbare aanklager in Parijs was Fouquier-Tinville.
De rechtbank zetelde in de "Salle de la Liberté" in het Palais de Justice.
Het vonnis was uitvoerbaar binnen de 24 uren en beroep aantekenen was niet mogelijk.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Antoine_Fouquier-Tinville

- Vanaf augustus 1793 werden de uitzonderingsrechtbanken versterkt : in Parijs zetelden de voorzitters Herman en Dumas met 16 rechters en 60 juryleden.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Martial_Joseph_Armand_Herman
http://fr.wikipedia.org/wiki/Ren%C3%A9-Fran%C3%A7ois_Dumas

- Représentants en mission

Carte de sûreté

- Het bewind was uiterst gecentraliseerd. De Convention had in maart 1793 beslist twee van haar leden als «représentants en mission» te sturen naar de departementen om na te gaan of de wetten van de Revolutie werden uitgevoerd c.q. nageleefd en desgevallend de plaatselijke administratie te zuiveren van federalisten .
- Om de 10 dagen rapporteerden ze aan het Comité de Salut public.
- Ze steunden op het plaatselijke comité révolutionnaire de surveillance, die de « carte civique» uitdeelde als teken van goede citoyen. (*)
(*) Het niet dragen van de tricolore cocarde was een inbreuk

Verloop van de oorlog

- De binnenlandse opstanden

Joseph de Puisaye

- Wanneer de federalisten van Caen, onder bevel van Joseph de Puisaye, oprukken naar Parijs worden ze, op 14 juli 1793, zonder slag of stoot op de vlucht gedreven, bij de «slag van Brécourt», door een bataljon republikeinen onder het bevel van Guillaume Brune

http://fr.wikipedia.org/wiki/Joseph_de_Puisaye
http://fr.wikipedia.org/wiki/Guillaume_Marie-Anne_Brune

- Op 25 augustus 1793 wordt Marseille heroverd. Barras installeert er een tribunal révolutionnaire om de opstandelingen te berechten en de goederen van de aristocraten aan te slaan.

http://fr.wikipedia.org/wiki/Paul_Barras

Slachting te Lyon

- Op 9 oktober 1793 valt Lyon. De comte de Précy die de stad verdedigde kan vluchten.
- Op 12 oktober 1793 laat Barère in de Convention decreteren dat alle gebouwen van de rijken vernietigd worden en dat Lyon een «ville affranchie» m.a.w. een stad zonder naam wordt.

Joseoh Fouché

Na de komst van Fouché en Collot d´Herbois ontstaat er een harde repressie.
Op 30 oktober 1793 vallen er onder een kogelregen (*) op één dag 1600 doden, die in de Rhône worden geworpen.
(*) Er werd op de menigte gevuurd met een kanon, geladen met schroot.

http://fr.wikipedia.org/wiki/Joseph_Fouch%C3%A9
http://fr.wikipedia.org/wiki/Louis_Fran%C3%A7ois_Perrin_de_Pr%C3%A9cy

Jean-Lambert Tallien

-Tallien wordt op 17 oktober 1793, aan het hoofd van 3000 militairen, naar Bordeaux gestuurd en installeert er op 23 oktober 1793 een militaire rechtbank die honderden verdachten veroordeelt tot de doodstraf. Hij doet de rijken een extra belasting betalen en verdeelt onbewerkte land onder de sans-culottes.

http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Lambert_Tallien

Paul Barras

-Toulon wordt, na enkele mislukte pogingen, door de republikeinen op 19 december 1793 heroverd (*) zodat de Britse vloot verplicht is af te varen.
Barras, Fréron, Robespierre le jeune en Salicetti ontketenen een repressie die ontaardt in terreur.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Louis_Marie_Stanislas_Fr%C3%A9ron
http://fr.wikipedia.org/wiki/Christophe_Saliceti
http://fr.wikipedia.org/wiki/Augustin_Robespierre

Beleg van Toulon door de Spaanse en Engelse vloot (1793)

Bonaparte in Toulon

(*) Bonaparte, artilleriekapitein legde een aanvalsplan voor aan generaal Dugommier dat tot de uiteindelijke inname leidde.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques_Fran%C3%A7ois_Dugommier
http://basart.artillerie.asso.fr/article.php3?id_article=913

- In de Vendée (*) mislukt op 29 juni 1793 het beleg van Nantes. Na de virée de Galerne met de mislukte inname van Granville worden ze verpletterend verslagen te Savenay op
23 december 1793.
Hierop volgt een periode van terreur met de «colonnes infernales» die een oorlog van de verschroeide aarde voeren.
(*) Dit verhaal wordt beschreven in deel 11.

http://dirkdrubbel.blogspot.com/2011/11/la-revolution-francaise-deel-11-de.html

- De oorlog tegen de coalitie

- Op 23 augustus 1793 brengt Barère de Convention in beroering tijdens zijn betoog voor algemene mobilisatie .
"Dès ce moment jusqu'à celui où les ennemis auront été chassés du territoire de la République, tous les Français sont en réquisition permanente pour le service des armées. Les jeunes gens iront au combat; les hommes mariés forgeront les armes et transporteront les subsistances; les femmes feront des tentes, des habits et serviront dans les hôpitaux; les enfants mettront le vieux linge en charpie; les vieillards se feront transporter sur les places publiques pour exciter le courage des guerriers, prêcher la haine des rois et l'unité de la République. La levée sera générale, les citoyens non mariés ou veufs sans enfants marcheront les premiers …Le bataillon qui sera organisé dans chaque district sera réuni sous une bannière portant cette inscription - Le peuple français debout contre les tyrans ! ".

- Op 25 augustus 1793 decreteert de Convention, naar aanleiding van het rapport van Barère, een algemene mobilisatie i.e. «la levée en masse» van de bevolking om de republiek te verdedigen tegen de coalitie en de royalisten.

- Uiteindelijk worden er ongeveer 300.000 rekruten gevorderd die toegevoegd worden aan het bestaande leger van 480.000 man.
Carnot slaagt erin het leger te reorganiseren en laat een demi-brigade samenstellen uit 2 bataljons rekruten en 1 bataljon veteranen. Hij hoopt op die manier het risico op verraad en desertie te verminderen.

- Men bekostigde de soldij van de manschappen en hun uitrusting door beroep te doen op de geconfisqueerde goederen van de kerk en door uitgifte van nieuwe assignaten.
Op 10 november 1793 volgde er een decreet waarbij 1/8 deel van de varkensstapel werd opgeëist voor de voedselvoorziening van de soldaten.

Lazare Hoche

Jean-Baptiste Jourdan

- Voor de legerleiding doet men beroep op jonge officieren en overtuigde patriotes met o.a. Hoche, Jourdan e.a.
De generaals worden wel scherp in het oog gehouden door de représentants en mission.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Lazare_Hoche
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Baptiste_Jourdan

Bataille de Hondschoote

- Op 8 september 1793 verslaan de republikeinse troepen, onder het bevel van generaal Houchard,(*) de Engelse troepen onder het bevel van Frederick Duke of York en de Hanoveriaanse troepen onder het bevel van Wilhelm von Freitag te Hondschoote. De geallieerden wilden de havenstad Duinkerke innemen om als landingsplaats te dienen voor Engelse troepen.
http://www.historic-one.com/bataille/hondschoote.htm
http://fr.wikipedia.org/wiki/Bataille_de_Hondschoote

Jean Nicolas Houchard
(1739-1793)

(*) Omdat zijn troepen vermoeid zijn laat Houchard, een officier van tijdens de monarchie, de geallieerde troepen vluchten. Hiervoor wordt hij aangehouden en door het tribunal révolutionnaire veroordeeld tot de guillotine.
Wanneer de voorzitter Dumas hem van lafheid beschuldigt ontbloot Houchard zijn borst, dat getekend is door tijdens de strijd opgelopen verwondingen, en roept uit : “Citoyens jurés, lisez ma réponse, c'est là qu'elle est écrite !”

http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean_Nicolas_Houchard

http://de.wikipedia.org/wiki/Wilhelm_von_Freytag
http://en.wikipedia.org/wiki/Prince_Frederick,_Duke_of_York_and_Albany

*** De représentants en mission worden uitgestuurd om toezicht te houden op de generaals. Verschillende generaals belandden, wegens nalatigheid of wegens een tegenslag, op het schavot o.a. Houchard, de Custine, Beysser, Biron, Westermann .... Ze werden vervangen door militairen die van soldaat waren gepromoveerd (*) tot officier. (*) In een verordening, door Louis XVI uitgevaardigd in mei 1781, werd de graad van officier voorbehouden aan militairen met vier adellijke voorgeslachten.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Adam_Philippe_de_Custine
http://fr.wikipedia.org/wiki/Armand_Louis_de_Gontaut-Biron
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Michel_Beysser

- Op 16 october 1793 verslaan de republikeinse troepen, onder het bevel van generaal Jourdan de Oostenrijkers onder het bevel van Friedrich von Sachsen-Coburg in de veldslag te Wattignies.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Bataille_de_Wattignies

Lazare Carnot

- Het aanvalsplan werd uitgetekend door Carnot, lid van het Comité de Salut public.

Deze overwinning maakte een voorlopig einde aan de dreiging van de coalitie aan de Noordwest grens. De troepen van de coalitie trekken zich terug op de linie Condé-Valenciennes- le Quesnoy.
http://museesavesnois.voila.net/museewattignieslavictoire/museedewattignieslavictoire.htm http://fr.wikipedia.org/wiki/Lazare_Nicolas_Marguerite_Carnot

In beide veldslagen waren de Franse troepen in overtal (1,7/1 à 2/1) maar stonden wel tegenover een beter opgeleid en beter uitgerust leger. Zoals in Valmy waren de nieuwe kanonnen van Gribeauval van groot belang.

http://fr.wikipedia.org/wiki/Gribeauval

Krijgsraad te Wissembourg

- Op 29 december 1793 behaalt generaal Hoche, aan het hoofd van het Armée du Rhin en het Armée de Moselle de overwinning op de Oostenrijkse - Pruisische troepen onder het bevel van Feldmarschall von Wurmser en Herzog von Braunschweig bij de slag van Wissembourg.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Bataille_de_Wissembourg_(d%C3%A9cembre_1793)

De Franse troepen steken de Rijn over en werpen hierdoor een dam op tegen de bezetting van de Elzas.
De overwinning zaaide verdeeldheid onder de entente tussen Oostenrijk en Pruisen, die elkaar de schuld gaven van de nederlaag.
http://de.wikipedia.org/wiki/Dagobert_Sigmund_von_Wurmser
http://de.wikipedia.org/wiki/Karl_Wilhelm_Ferdinand_(Braunschweig-Wolfenb%C3%BCttel)