Blog uit Duffel

2 januari 2012

La Révolution Française ( deel 14 - de Partijen- les Factions )


 In deel 14 gaat het over de strijd tussen de verschillende partijen die ontstaan uit de Montagne, na de eliminatie van de Girondins , hun gemeenschappelijke vijand.
Vroegere bondgenoten worden vijanden en er ontstaat een strijd tussen Robespierre met de aanhang van Hébert, de Hébertisten en die van Danton, de Dantonisten.


De Franse Revolutie - Index -
http://dirkdrubbel.blogspot.com/2011/12/la-revolution-francaise-index.html


Robespierre
(1758-1794)
- Sinds de dood van Marat en sinds Danton zich met zijn nieuwe bruid heeft teruggetrokken in Arcis-sur-Aube (*) is Robespierre (*) de sterke man in de Convention .
(*) De jonge bruid van Danton was royalist. Het huwelijk werd voltrokken door een réfractaire priester.

 - Zijn voornaamste medestanders zijn Saint-Just en Couthon in het Comité de Salut public en  David en Lebas in het Comité de Sûreté générale. Door zijn hautaine houding is hij echter van veel collega´s vervreemd en telt hij ook tegenstanders met vooral de Hébertistes  zoals Billaud-Varenne en Collot d´Herbois in het Comité de Salut public en Chaumette en Hébert in de Commune de Paris.

(*) Robespierre kreeg als bijnaam «l´incorruptible»    http://www.cosmovisions.com/Robespierre.htm                    

De Enragés


Jacques Roux
(1752-1794)
- De Enragés van Jacques Roux, Varlet en Leclerc was een partij die naast een burgerlijke en politieke gelijkheid ook streefde naar een sociale gelijkheid met een herverdeling van de rijkdom.

-Ze hadden op 3 mei 1793 verkregen dat de Convention een maximum prijs voor graan oplegde (loi du maximum). Als reactie hierop werd het graan achtergehouden en op de zwarte markt verkocht met als gevolg een gebrekkige bevoorrading van de steden en opnieuw onlusten.

- Op 29 september 1793 werd de wet uitgebreid (loi du maximum général) naar alle primair noodzakelijke eetwaren. De maximum prijs werd bepaald op het niveau van 1790 + 33% en werd ook toegepast op de salarissen. Wegens de grote ontwaarding van de assignaten was dit onvoldoende en gaf dit aanleiding tot nieuwe onlusten, waarop Barère bij een amendement op 2 november 1793 de wet uitbreidde voor alle grondstoffen.

- Tijdens een tussenkomst, op 25 juni 1793, in de Convention had Jacques Roux de grote principes van de Revolutie afgedaan als holle woorden.
Hierop werd door de Montagne tegen hem een campagne gevoerd om hem als een contrarevolutionair te laten bestempelen. Hij werd ontslagen uit de club des Cordeliers en op 5 september 1793 aangehouden. Tijdens de zitting op 4 februari 1794 van het tribunal révolutionnaire, waarbij het verdict zou uitgesproken worden stak hij zichzelf neer in volle zitting. Hij overleefde maar pleegde enkele dagen later op 10 februari 1794  zelfmoord in zijn cel.

- Met de dood van Roux hield de partij op te bestaan.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques_Roux_(pr%C3%AAtre)


  • De affaire van de «Compagnie des Indes»

- De Compagnie des Indes was een handelsmaatschappij die het handelsmonopolie had voor de oostelijke overzeese gebieden.

- In de Assemblée législative worden in augustus 1792, na een campagne van Delaunay en Delacroix tegen de speculatie, decreten gestemd die bepalen dat elke verhandeling van aandelen moet geregistreerd worden in het "livre des transferts" en dat bovendien dividenden onderworpen worden aan een taks van 25%.
In werkelijkheid echter werden de uitgekeerde dividenden geboekt onder "réduction de capital"  
Joseph Delaunay

- Wanneer in mei 1793 affiches gewag maken van de misbruiken klaagt  Joseph Delaunay d'Angers op 9 en 26 juli 1793 samen met Chabot, Bazire en Julien de Toulouse (*) de Compagnie des Indes in de Convention aan voor fiscale fraude.
(*) De bedoeling van Delaunay, Chabot, Bazire en Julien de Toulouse, allen bevriend met Danton, was uiteindelijk door schadelijke berichten de aandelen te doen zakken en ze goedkoop te kunnen verwerven om ze later, na geruststellende berichten, met grote winsten te verkopen) 





- Op 24 augustus 1793 wordt het decreet gestemd dat naamloze vennootschappen, en dus ook de Compagnie des Indes geliquideerd worden.

- De Convention geeft de Commission des Finances de opdracht een decreet uit te werken dat de modaliteiten bepaalt voor de liquidatie van de activa van de Compagnie.
Hierop laten Delaunay, Chabot en Julien de Toulouse zich door de Commission des Finances benoemen om het decreet uit te werken.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Fran%C3%A7ois_Delacroix
http://fr.wikipedia.org/wiki/Joseph_Delaunay
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois_Chabot
http://fr.wikipedia.org/wiki/Julien_de_Toulouse


- Wanneer Delaunay op 8 oktober 1793 in zijn plan voorstelt dat de Compagnie zichzelf kan liquideren, stuit dit op heftig verzet van Robespierre en Fabre d´Églantine. Hierop wordt, op beslissing van de Convention, het voorstel geamendeerd door Fabre d´Églantine die de liquidatie in handen geeft van het gouvernement.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fabre_d'%C3%89glantine

- Wanneer negentien dagen later het definitieve decreet verschijnt in de «Bulletin des lois» is het amendement (*) verdwenen.
(*) Dit laat de liquidateurs toe de activa op eigen houtje te verkopen.

- Hébert neemt de gelegenheid te baat om te fulmineren tegen de «corrupten» van de Convention.


Fabre d'Eglantine
- Fabre d´Églantine voelt de verdenking op zich vanwege Robespierre toenemen en neemt het voortouw door aan de voornaamste leden van de twee comités een, door extremisten en buitenlandse agenten beraamd complot, te onthullen. Hij vernoemt de bankier de Proly , zijn vennoot Desfieux en in een adem ook Chabot, Julien de Toulouse en Hérault de Séchelles.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Berthold_Proly
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois_Desfieux
http://fr.wikipedia.org/wiki/Marie-Jean_H%C3%A9rault_de_S%C3%A9chelles





- De comités zij overdonderd door de verklaringen van Fabre d´Églantine en bevelen de arrestatie van enkele tweederangs extremisten.


François Chabot
- Wanneer Chabot door Hébert in de club des Jacobins wordt aangevallen raakt hij van streek en ziet als enige uitweg, om zichzelf wit te wassen, op zijn beurt over te gaan op beschuldigingen.
Hij beschuldigt Delaunay van fraude en Hébert van geld te hebben ontvangen van de royalist baron de Batz .
Basire, evenals Chabot lid van het Comité de Sûreté générale bevestigt zijn verklaring en vermeldt ook Danton.
(*) baron de Batz was niet betrokken in de affaire van de Compagnie des Indes.
 



- Chabot, Julien de Toulouse en Delaunay bezorgden émigrés onderdak, tegen betaling.
Chabot was in augustus 1793 reeds gecompromitteerd wanneer door zijn toedoen de gebroeders Junius en Emmanuel Frey, spionnen in dienst van Joseph II de koning van  Pruisen, worden vrijgelaten.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Pierre,_baron_de_Batz
http://fr.wikipedia.org/wiki/Junius_Frey

- De comités twijfelen niet langer aan de geheime verstandhouding tussen de Hébertistes en de contrarevolutionairen en buitenlandse financiers.

-  Op 17 november 1793 vraagt Amar, lid van het Comité de Sûreté générale, de aanhouding van  Delaunay, Chabot, Julien de Toulouse,Proly, Desfieux, Basire en de Batz op beschuldiging van corruptie en speculatie. 
Hébert, Danton en Fabre d´Églantine staan nog te sterk en worden voorlopig ongemoeid gelaten.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Pierre-Andr%C3%A9_Amar

De « affaire de la Compagnie des Indes» veroorzaakte een breuk binnen de Montagnards.



Hébertistes en Dantonistes


Jacques Hébert
(1753-1794)
- De Hébertistes (exagérés) hadden veel steun zowel in de Commune de Paris met Pache als burgemeester, Chaumette als procureur en Hébert als substituut als in het Comité de Salut public met Billaud-Varenne en Collot d´Herbois.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques-Ren%C3%A9_H%C3%A9bert
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre-Gaspard_Chaumette
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Nicolas_Pache
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques-Nicolas_Billaud-Varenne
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Marie_Collot_d'Herbois

Hébert valt onder meer op door zijn vulgair taalgebruik (*) in zijn blad «le Père Duchesne» waarin hij zijn tegenstanders op een beledigende manier aanvalt.

(*) Zijn favoriete krachttermen waren «bougre» en «foutre». - Hij eist de doodstraf voor hamsteraars, verheugt zich bij de terechtstelling van de Girondins en laat Marie-Antoinette beschuldigen van incest. Vooral dit laatste veroorzaakt de afkeer die Robespierre heeft voor hem.

- Chaumette en Hébert eisen in hun blad «le Père Duchesne» een verscherping van de terreur met o.a. meer terechtstellingen (*), meer inbeslagnames, de vernietiging van alle spirituele tradities, de invoering van het atheïsme ...
(*) Ze eisen de terechtstelling van Elisabeth de France en de verwijzing van 73 députés Girondins naar het tribunal révolutionnaire. Robespierre verhinderde op 3 oktober 1793 dat de 73 «prévenus» naar het tribunal werden verwezen. 

- In oktober 1793 is Hébert  de bezieler van de déchristianisation, maar wanneer de door de Hébertistes gedomineerde Commune op 23 november 1793 de kerken in Parijs laat sluiten komt er een breuk met de Convention en krijgt Hébert tegenwind van Robespierre en Danton.
(*) De députés waren niet zozeer religieus geïnspireerd, maar wel verontrust over de wending die de gebeurtenissen namen. Op 6 december 1793 herinnert de Convention eraan dat de vrijheid van godsdienst ingeschreven staat in de Constitution.

- Op 21 november 1793 spreekt Robespierre zich in de club des Jacobins uit tegen de déchristianisation en besluit met de waarschuwing dat een zuivering (*) van de club zich opdringt : «Une faction de l'étranger s'agite au milieu des sociétés populaires... Les Jacobins doivent être épurés »,
(*) Delaunay, Chabot en consorten waren reeds aangeklaagd maar de grotere vissen zoals Hébert, Fabre d´Églantine en Danton ontsprongen voorlopig de dans. De waarschuwing is gericht tegen de laatstgenoemden.


Georges Danton
(1759-1794)
- Danton van zijn kant wordt verontrust door de gevallen van corruptie waarbij verschillende van zijn medestanders o.a. Fabre d´Églantine en Delaunay  verwikkeld zijn.
Hij wil de Revolutie besluiten, dringt aan op inschikkelijkheid (*) en hoopt hierbij Robespierre te betrekken.
Hij hoopte Robespierre los te weken van de linkerzijde van het Comité de Salut public met Barère, Billaud-Varenne en Collot d´Herbois.
Hij hoopt terug verkozen te worden in het Comité de Salut public, de Constitution te herzien, het tribunal révolutionnaire af te schaffen, de grenzen te openen en vredesbesprekingen aan te vatten.


(*) De aanhangers van Danton of de Dantonistes en werden destijds de «modérés» of «indulgents»  genoemd.
http://www.cosmovisions.com/Danton.htm

- Wanneer op 3 december 1793 Danton (*) in de club des Jacobins wordt aangevallen door de Hébertistes, neemt Robespierre zijn verdediging op zich :  «La cause des patriotes est une; ils sont tous solidaires. Je me trompe peut-être sur Danton, mais vu dans sa famille, il ne mérite que des éloges. Sous les rapports politiques, je l'ai observé; une différence d'opinion entre lui et moi me le faisait épier avec soin, quelquefois avec colère et, s'il n'a pas toujours été de mon avis, conclurai-je de là qu'il trahissait la patrie? Non, je la lui ai toujours vu servir avec zèle. Danton veut qu'on le juge; il a raison; qu'on me juge aussi. Qu'ils se présentent, ces hommes qui sont plus patriotes que nous ! ». Ce peu de phrases le reflète. Supérieur, un peu dédaigneux; il ne couvre pas Danton, avoue qu'il le surveille, mais il ne permet pas encore qu'on y touche. Il tire d'affaire son rival par une magnanimité sous condition qui Si elle sauve diminue.»


- Omdat Robespierre Danton nodig heeft in zijn strijd tegen de Hébertistes haalt hij hem uit de penarie, voor de tijd dat hij hem nodig heeft.
(*) Danton had zich van 13 september tot 22 november 1793 met zijn nieuwe echtgenote teruggetrokken om uit te rusten in zijn geboortestreek te Arcis-sur-Aube. Volgens bepaalde historici was Danton uitgeput en was hij neurasthenisch.

Camille Desmoulins
(1760-1794)
- Camille Desmoulins,(*) vriend van Robespierre en Danton, was ook van mening dat een verder bloedvergieten niet nodig was en pleitte eveneens voor meer toegeeflijkheid. Om een einde te maken aan de blinde terreur beseft ook hij dat de Hébertistes moeten geëlimineerd worden.

(*) Camille Desmoulins werd na zijn pamflet in juli 1789 « le discours de la lanterne» de «procureur de la lanterne» genoemd.
In dit pamflet riep hij de inwoners van Parijs op in opstand te komen .
« la Lanterne» was een arm van een straatlantaarn, waarvan de lantaarn ooit was verwijderd, aan de gevel van een kruidenierswinkel-drogisterij , eens fabrikant van chocolade , op de hoek van de rue de Grève en rue de Vannerie aan de place de Grève.
In 1789 werden Foullon en Denis Franchois er door het oproerig volk opgehangen.( zie deel 2&3).
De kreet « à la lanterne» werd opgenomen, volgens de versie van de sans-culottes, in het lied «Ah ça ira !». Tijdens onlusten was de uitroep « les aristocrates à la lanterne» gemeengoed bij de sans-culottes.
http://en.wikipedia.org/wiki/Ah!_%C3%A7a_ira
http://www.histoire-image.org/pleincadre/index.php?i=618



- De Dantonistes beseffen dat de Marais, de zwijgende meerderheid, moet bewerkt worden via de pers om langzamerhand de mentaliteit te veranderen. 
- In het eerste nummer van zijn nieuwe krant « le vieux cordelier» dat op 5 december 1793 verschijnt brengt Desmoulins een hommage aan Danton en de apologie van Robespierre.

- Het blad kent een enorm succes en in de volgende nummers hekelt hij de tirannie van de Revolutie, de «loi des suspects», de schande van de verklikking die in feite de bestaanszekerheid is van de comités. Hij stigmatiseert alzo het regime.
 http://fr.wikipedia.org/wiki/Camille_Desmoulins


Marie-Joseph Chalier
- In een tegenreactie dragen op 21 december 1793 de Hébertistes het hoofd van Chalier (*) rond in de straten van Parijs. 
(*) Chalier was de leider van de Jacobins in Lyon die tijdens de opstand van de Girondins op 17 juli 1793 in Lyon werd onthoofd. Hij werd zoals Marat en Lepelletier benoemd tot « martyr de la République». Collot d´Herbois had het hoofd laten overbrengen naar Parijs. 

http://fr.wikipedia.org/wiki/Marie_Joseph_Chalier






Collot d´Herbois
(1749-1796)
- Collot d´Herbois die teruggekomen was uit Lyon om de Hébertistes te steunen leest de Jacobins de les in de club : « Si j'étais arrivé trois jours plus tard à Paris, je serais peut-être décrété d'accusation... Vos collègues, vos amis, vos frères vont être sous le poignard !... Nous avons fait foudroyer deux cents conspirateurs d'un coup et on nous en fait un crime : ne sait-on pas que c'est encore une marque de sensibilité? »
(*)
Collot d´Herbois maakt hier allusie op de moordpartij in Lyon op 30 oktober 1793, waarbij  opstandelingen werden gemitrailleerd met een kanon gevuld met schroot.   




- Op 25 december 1793 kapittelt  Robespierre de beide partijen wat er enigszins op lijkt dat de entente met Danton broos is : « Le Gouvernement révolutionnaire doit voguer entre deux écueils, la faiblesse et la témérité, le modérantisme et l’excès ; le modérantisme qui est à la modération ce que l’impuissance est à la chasteté ; et l’excès qui ressemble à l’énergie comme l’hydropisie à la santé»

- Momoro en Hébert op hun beurt vallen de modérés Philippeaux, Bourdon de l´Oise en Fabre d´Églantine aan.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Antoine-Fran%C3%A7ois_Momoro
http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre_Philippeaux
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois-Louis_Bourdon

- Het Comité de Sûreté générale, na het doorzoeken van geschriften van Delaunay, overtuigd van de betrokkenheid van Fabre d´Églantine in de affaire van de Compagnie des indes, laat hem op 12 januari 1794 aanhouden.


Billaud-Varenne
(1756-1819)
- Danton tracht hem in de Convention te verdedigen maar Billaud-Varenne legt hem met de woorden « Malheur à celui qui a siégé à côté de Fabre et qui est encore sa dupe! » het zwijgen op.

- Robespierre zit tussen twee vuren. Hij verhindert nog de, door de Hébertistes geëiste  uitsluiting van Desmoulins uit de club des Jacobins, maar beseft dat, wil hij een rol van betekenis blijven spelen, hij de kant van de Comités moet kiezen.





- Op 5 februari 1794 geeft hij tijdens zijn toespraak in de Assemblée, weliswaar omfloerst, te kennen dat zowel de Hébertistes als de Dantonistes moeten geëlimineerd  worden:  « Les ennemis du peuple français se sont divisés en deux factions. Elles marchent au même but ce but est la désorganisation du gouvernement populaire, la ruine de la Convention, c'est-à-dire le triomphe de la tyrannie. L'une de ces deux factions nous pousse à la faiblesse, l'autre aux excès, l'une veut changer la liberté en bacchante, l'autre en prostituée... »

- De strategie van Robespierre bestaat erin zich op te werpen als de morele leider en als de scheidsrechter tussen de partijen, wat hem zal toelaten zijn greep op de macht te versterken en zijn tegenstanders te elimineren. 

- Het einde van de Hébertistes


- De winter van 1973-1794 is uitermate streng. Er heerst schaarste met plunderingen en oproer als gevolg. Bovendien breken er stakingen uit die de ateliers lamleggen.
Enkel minderwaardige voedingsmiddelen zijn beschikbaar terwijl de betere kwaliteit op de zwarte markt wordt verkocht. 

- De heersende onvrede is koren op de molen van de Hébertistes die de Comités beschuldigen van immobilisme en de corruptie binnen de Convention aanklagen.

- Hébert valt in «le Père Duchesne» de handelaars en de commercanten aan :  
« Je n’épargnerai pas plus le marchand de carottes que le gros négociant, dit le Père Duchesne, car foutre, je vois une ligue formée de tous ceux qui vendent contre ceux qui achètent»

- De Hébertistes weten dat een herhaling van de septemberdagen van 1792 het einde zou betekenen van de Comités en de Convention maar beseffen ook dat sinds de «loi du 14 frimaire an II» (*) het bij verrassing moet gebeuren.
(*) De wet is een voorlopige Constitution voor de duur van de Revolutie, waarbij het bestuur gecentraliseerd wordt en een einde maakt aan willekeurige initiatieven van plaatselijke besturen en de représentants en mission.

- De Hébertistes  rekenen op de steun van de ontevredene werklozen en van Ronsin en Vincent, (*) generaals van het Armée révolutionnaire (**) en leidende figuren in de club des Cordeliers.
(*) Ronsin en Vincent werden op 17 december 1793 aangehouden op beschuldiging van fraude bij leveringen aan het leger. Op 2 februari 1794 werden ze vrijgelaten onder druk van de Club des Cordeliers.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Charles-Philippe_Ronsin
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois-Nicolas_Vincent

 (*) Het Armée révolutionnaire werd in de zomer van 1793 gecreëerd voor de verdediging van de revolutie tijdens de binnenlandse opstanden van de federalisten. Verspreid over verschillende departementen bedroeg het totaal aantal manschappen ca. 30.000 
http://fr.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9e_r%C3%A9volutionnaire_(1793)

Saint-Just
(1767-1794)
- Robespierre, die evenals Couthon vanaf 11 februari 1794 een maand bedlegerig zal zijn, geeft Saint-Just de opdracht de Hébertistes vóór te zijn.
- Saint-Just bestijgt op 26 februari 1794 het spreekgestoelte in de Assemblée en houdt er een kapitale toespraak. Hij noemt de terreur wettelijk en nodig en  heeft het over de schuldigen die hun straf niet zullen ontlopen:  « qui veulent briser l'échafaud parce qu'ils craignent d'y monter».,
http://fr.wikipedia.org/wiki/Louis_Antoine_de_Saint-Just



- Vervolgens stelt hij voor de bezittingen van de vijanden van de republiek aan te slaan (*) en te verdelen onder de behoeftige patriotes.

(*) Deze voorstellen mondden uit in de wetten van 26 februari 1794 en 3 maart 1794 die de  «lois de Ventôse» genoemd werden. De eerste wet handelt over de verdeling van de bezittingen van de vijanden van de republiek, terwijl de tweede wet bepaalt dat er lijsten worden aangelegd van behoeftige patriotes en van politieke gevangenen.  
Het ging over de bezittingen van ± 300,000 families ! Door dit voorstel ontnam Saint-Just de Hébertistes hun quasi volledige achterban.

- Op 4 maart 1794 roept Hébert in de club des Cordeliers op om in opstand te komen :
« Quels sont les moyens de nous en délivrer ? L’insurrection. » en klaagt de Comités aan: « hommes qui ont fermé la bouche aux patriotes dans les sociétés populaires ... hommes égarés qui ont protégé les endormeurs  une nouvelle faction qui voulait anéantir les droits du peuple. » 

- Op 5 maart 1793 trachten de aanhangers van Hébert steun te krijgen van de commune, maar de sans-culottes hebben, na de voorstellen van Saint-Just de kant van Robespierre en Sant-Just gekozen.  

- Voor het Comité de Salut public is de maat vol en aanvaardt  op 12 maart 1794 , in aanwezigheid van de herstelde Robespierre, de acte van inbeschuldigingstelling dat door Saint-Just in de Convention zal worden voorgesteld.

-De Hébertistes worden aangeklaagd de bevoorrading te saboteren om een kunstmatige schaarste te creëren en een herhaling van de septemberdagen van 1792 uit te lokken.
De sans-culottes zijn verontwaardigd en een klimaat van haat richt zich tegen de  Hébertistes.

In de nacht van 13 -14 maart 1794 worden de kopstukken Hébert, Vincent, Ronsin, Momoro aangehouden.


Fouquier-Tinville
(1746-1795)
- Het wordt een politiek proces dat doorgaat van 21-24 maart 1794 voor het tribunal révolutionnaire met Fouquier-Tinville als openbaar aanklager. Om het proces te kunnen voorstellen als het proces van een buitenlands complot staan ook Proly, Desfieux, Cloots ... in totaal 20 man terecht. 

- Hébert wordt voorgesteld als de leider van de samenzwering. Ondanks 40 getuigen à charge worden er geen overtuigende bewijzen gevonden.

- Op 23 maart 1794 ´s avonds wordt Fouquier-Tinville door Robespierre ontboden bij het Comité de Salut public.



Bevel tot executie
van de Hébertisten
- De volgende dag op 24 maart 1794 verklaart de jury alle aangeklaagden (*) schuldig. Ze worden dezelfde dag terechtgesteld. 
(*) Behalve één mol die bij hen was opgesloten. 










- Het einde van de Dantonisten

- Robespierre en de comités beschikten over een efficiënt wapen tegen Danton : het fraudedossier van de liquidatie van de compagnie des Indes, waarin vrienden van Danton betrokken waren.

- Op 25 maart 1794, de dag na de terechtstelling van de Hébertistes, reageren de Dantonistes.
In het nummer 7 van «le nouveau Cordelier», die de uitgever Desenne niet durft te  drukken maar waarvan de inhoud wel bekend raakt, valt Desmoulins de comités (*) aan.

(*) Onder de titel «le Pour et le Contre, ou la Conversation de deux vieux Cordeliers» hekelt hij de zwakheid van de Convention tegenover de Comités, voert aan dat de vrijheid onlosmakelijk verbonden is aan menselijkheid en rechtvaardigheid, hekelt Collot d´Herbois, Barère, Vadier, Vouland en Amar en laat zijn misprijzen blijken voor David en Héron.
Hij persifleert Robespierre met o.a. zijn contradicties maar wat erger is hij bekritiseert zijn buitenlandse politiek en hemelt de billijkheid en rechtvaardigheid van de Engelse rechtbanken op.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Bar%C3%A8re
http://fr.wikipedia.org/wiki/Marc_Guillaume_Alexis_Vadier
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Henri_Voulland
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois_H%C3%A9ron
http://fr.wikipedia.org/wiki/Jacques-Louis_David


- Saint-Just en de comités willen komaf maken met Danton en de Dantonistes. Robespierre aarzelt (*) maar geeft onder druk van Billaud-Varenne en Saint-Just uiteindelijk toe.
(*) Robespierre schijnt geaarzeld te hebben Danton op de lijst te zetten, wegens hun vroegere entente. Maar na een laatste ontmoeting met hem was er, volgens getuigen, in zijn houding iets veranderd.
Hij heeft Desmoulins een oude schoolvriend en getuige bij zijn huwelijk willen redden. 

- Danton begreep dat de macht te geconcentreerd was in de Comités om er tegenin te gaan. Wanneer hem wordt aangeraden te vluchten is zijn beroemd geworden antwoord :
«On n'emporte pas la patrie à la semelle de ses souliers.»


  •  De Aanhouding 
- Op 30 maart 1794 zijn de comités geconvoceerd in plenaire zitting. Saint-Just leest zijn rapport voor en besluit met de aanhouding te vorderen van Danton, Delacroix, Desmoulins en Philippeaux als medeplichtigen van Chabot en Fabre d´Églantine
http://fr.wikipedia.org/wiki/Eug%C3%A8ne_Delacroix


Aanhoudingsbevel
van Danton


Robert Lindet
- Lindet en Rühl weigeren het aanhoudingsbevel te ondertekenen. Lindet dient Saint-Just van antwoord met : « Je suis ici pour secourir les citoyens, et non pour tuer les patriotes. »
http://fr.wikipedia.org/wiki/Robert_Lindet
http://fr.wikipedia.org/wiki/Philippe_R%C3%BChl








- Billaud-Varenne, Collot d´Herbois en Barère oefenen druk uit op Robespierre die aarzelt. Wanneer Saint-Just dreigt zijn rapport in het vuur te gooien geeft hij toe.


Dezelfde dag om 11 uur s avonds vergadert de Convention onder voorzitterschap van Tallien.

Louis Legendre
- Legendre vraagt dat de beschuldigden de kans krijgen zich aan de balie te verdedigen. 
De Assemblée is onder de indruk van het gebeuren en Tallien vermoedt dat bij een stemming de aanklacht meer dan waarschijnlijk zou verworpen worden. Hij wint tijd en laat de kopstukken van de Comités verwittigen dat hun tussenkomst nodig is.

- Wanneer Robespierre aankomt neemt hij het woord en legt Legendre het zwijgen op : « Legendre a parlé de Danton, parce qu’il croit sans doute qu’à ce nom est attaché un privilège. Non, nous ne voulons point de privilèges ! Nous ne voulons pas d’idoles ! Nous verrons dans ce jour si la Convention saura briser une prétendue idole pourrie depuis longtemps, ou si dans sa chute elle écrasera la Convention et le peuple français ! ... Quiconque tremble est coupable. »


  • Het Proces
- Op 2 april 1794 heeft het proces plaats voor het tribunal révolutionnaire onder voorzitterschap van Herman en met Fouquier-Tinville (*) als openbaar aanklager.
(*) Fouquier-Tinville dankte zijn plaats aan Danton en was de kozijn van Desmoulins.
http://www.histoire-en-questions.fr/personnages/danton%20proces.html
http://fr.wikipedia.org/wiki/Martial_Joseph_Armand_Herman
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fouquier-Tinville

 Zoals bij de Hébertistes wordt het een politiek proces. Herman stelt een jury samen waarvan alle juryleden Robespierre en de comités genegen zijn. 

- Opnieuw worden zowel de aangeklaagden voor ambtsmisbruik zoals Fabre d´Églantine, Hérault de Séchelles, Chabot, Basire, abbé d´Espagnac en Delaunay als de bankier Frey,  de financier Guzman en de generaal Westermann aan de beklaagde Dantonistes  toegevoegd (*) om van een buitenlands complot te kunnen gewagen.  
(*)  Hérault de Séchelles werd ervan verdacht banden te hebben met de emigranten.  Fabre d´Églantine, Chabot, Basire, abbé d´Espagnac, Frey  en Delaunay waren betrokken bij de affaire van de compagnie des Indesde financier Guzman werd verdacht van medeplichtigheid met Dumouriez , en de generaal Westermann was bevriend met Danton.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Junius_Frey
http://fr.wikipedia.org/wiki/Andres_Maria_de_Guzman
http://fr.wikipedia.org/wiki/Marc_Ren%C3%A9_Marie_de_Sahuguet_d%27Amarzit_d%27Espagnac
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois-Joseph_Westermann


- Desmoulins verdedigt zich betreffende zijn publicaties in «le vieux Cordelier» en geeft een verklaring waarom hij generaal Dillon (*) had verdedigd. 
(*) Door de verwarring met een naamgenoot werd generaal Dillon aangehouden op verdenking van spionage voor Engeland.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Arthur_Dillon_(1750-1794)

- Delacroix tracht zich wit te wassen voor de plunderingen in de Zuidelijke Nederlanden eind 1792 - begin 1793, waaraan ook Danton zich had schuldig gemaakt. ( zie deel 10 )

- Wanneer Fouquier-Tinville weigert getuigen à décharge op te roepen reageert Philippeaux : « Il vous est permis de me faire périr, mais m'outrager, je vous le défends. »

- Westermann verwoordt het treffend :  « J'ai reçu sept blessures, toutes par-devant. Je n'en ai reçu qu'une par-derrière, mon acte d'accusation ! »

- Op 3 april 1794 wordt Danton ondervraagd. Hij verdedigt zich met verve, tegen de beschuldiging een royalist te zijn en te hebben samengespannen met Mirabeau, Dumouriez en d´Orleans : «Moi, vendu à Mirabeau, à d'Orléans, à Dumouriez, moi royaliste. Un homme de ma trempe est impayable ...

Hij bedreigt zijn aanklagers : «... Le peuple déchirera par morceaux mes ennemis avant trois mois ... Toi, lâche Saint-Just, tu répondras à la postérité de ton accusation contre le meilleur soutien de la Liherté... »

- Danton verdedigt zich met verve in zoverre dat het proces, zoals eertijds met Marat, lijkt uit te lopen op een triomf voor hemzelf, waarop de rechters de zitting schorsen

- Bij de herneming van het proces op 4 april 1794 blijft Danton zich met vuur verdedigen en herwint de gunst van de toehoorders. Fouquier-Tinville en Herman beseffen dat het moeilijk zal zijn de Dantonisten, die zich beroepen op de stem van het volk, te veroordelen en  vragen de comités om in te grijpen.

Saint-Just komt met de bekentenis van een gedetineerde Laflotte als zou er een complot (*) zijn gesmeed tussen de ex-generaal Dillon, député Simond en Lucile Desmoulins om de gevangenen te bevrijden. 
Hierop werd een decreet gestemd waarbij een verdachte uitgesloten werd van zodra hij de justitie beledigde : « tout prévenu qui résistera ou insultera à la justice nationale soit mis hors des débats sur-le-champ ».
(*) Het verzinnen van een dergelijk complot werd door het Comité de Sûreté générale meermaals gebruikt om de beschuldigden monddood te maken.  
http://fr.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Laflotte

http://fr.wikipedia.org/wiki/Philibert_Simond
http://fr.wikipedia.org/wiki/Lucile_Desmoulins

Herman
- Op 5 april 1794 vraagt Herman aan de jury of ze voldoende inzicht hebben gekregen 
«s´il est suffisamment éclairé», waarop, onder groot protest van de beschuldigden,  de zitting worden gesloten zonder dat er getuigen à décharge werden gehoord, er een requisitoir of pleidooien werden gehouden. 
- Er ontstaat groot tumult in de zaal en Fouquier-Tinville besluit dat wegens de onwelvoeglijkheid van de aangeklaagden het oordeel en het verdict zal geveld worden in hun afwezigheid.
- Wanneer de jury aarzelt beweren Fouquier-Tinville en Herman dat bij Danton een bezwarende buitenlandse brief werd gevonden.   



- Uiteindelijk worden de Dantonistes schuldig bevonden aan samenzwering tegen de republiek met het oogpunt  de monarchie te herstellen. Het tribunaal spreekt vervolgens de doodstraf uit.

 

  • De Terechtstelling
- Fabre d´Églantine, Hérault de Séchelles, Delacroix, Basire, Delaunay, Desmoulins,de gebroeders Frey, Danton ... worden op 5 april 1794 onthoofd. 


- Bij het bestijgen van het schavot vraagt Danton aan de beul :  « Tu montreras ma tête au peuple, elle est bonne à voir ».  
http://www.histoire-en-questions.fr/personnages/danton%20execution.html















- Op 13 april 1794 worden de laatste Dantonistes terechtgesteld Dillon, Chaumette, de weduwe Hébert en Lucile Demouslins.
Lhuillier, de procureur van Parijs en de enige die niet de doodstraf had gekregen opende zijn slagader in zijn cel.

- Besluit

De terechtstelling van de Hébertistes en de Dantonistes wordt ook «le drame de Germinal» genoemd
De strijd tussen de verschillende factions was een sociaal-economische strijd.
De partijen stonden elk een verschillende oplossing voor om de crisis van schaarste te bestrijden.
De Dantonistes waren voor de vrije handel en tegen de «loi du maximum» en steunden de handelaars, de Robespierristen wilden de wet laten toepassen om de sans-culottes niet te ontstemmen en de Hébertistes wilden de wet afdwingen met terreur.
De Convention was niet opgewassen tegen de Comités die de macht rond zich hadden geconcentreerd. 






Kalender tijdens de Revolutie

http://fr.wikipedia.org/wiki/Mod%C3%A8le:Calendrier_r%C3%A9publicain/Y2

Bronnen:

La Révolution Française - Pierre Gaxotte (ISBN 978 2 213 01564 4)
De Franse Revolutie - dr. A.D.J.M Verbeek (9789031 504305)
http://www.diagnopsy.com/Revolution/index.htm
http://www.histoire-france.net/epoque/revolution-francaise.html#lien1
http://www.histoire-fr.com/revolution_francaise.htm
http://home.nordnet.fr/~blatouche/revolution.html
http://home.nordnet.fr/blatouche/accueil.html
http://revolution.1789.free.fr/page-1.htm
http://chrisagde.free.fr/histrevol/revolution.htm
http://www.cosmovisions.com/ChronoRevolutionFrancaise.htm
http://ariane-genealogie.net/france1/index/index_revolution.htm
http://acteursrevolution.unblog.fr/
http://www.1789-1815.com/personnages.htm
http://fr.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9volution_fran%C3%A7aise
http://www.histoire-en-ligne.com/spip.php?article168
http://fr.wikipedia.org/wiki/Cat%C3%A9gorie:Loi_vot%C3%A9e_sous_la_R%C3%A9volution_fran%C3%A7aise
http://fr.wikisource.org/wiki/Histoire_de_France_(Jacques_Bainville)/Chapitre_XV
http://home.scarlet.be/frater5ttr/articles/R%E9volution%20fran%E7aise.html
http://fr.wikipedia.org/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_guillotin%C3%A9e_durant_la_R%C3%A9volution_fran%C3%A7aise
http://www.atlas1792-1804.fr/index.html
http://fr.wikipedia.org/wiki/Liste_des_sections_r%C3%A9volutionnaires_de_Paris
http://fr.wikipedia.org/wiki/Journaliste_sous_la_R%C3%A9volution_fran%C3%A7aise

http://les.guillotines.free.fr/

http://fr.wikipedia.org/wiki/Liste_des_pr%C3%A9sidents_de_la_Convention_nationale
http://laliberteoulamort.jimdo.com/
http://www.larousse.fr/encyclopedie/divers/R%C3%A9volution_fran%C3%A7aise/140733

Geen opmerkingen:

Een reactie posten